Ιστορίες - γεγονότα

Σκοπός του άρθρου¹ είναι να παρουσιάσει και να αξιολογήσει το ρουμανικό εκπαιδευτικό δίκτυο της νότιας Βαλκανικής από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αι., όπως αναδεικνύεται από τη μελέτη του αρχειακού υλικού των Υπουργείων Παιδείας και Εξωτερικών της Ρουμανίας και από τις προφορικές μαρτυρίες των μαθητών των ρουμανικών σχολείων κατά την ύστερη περίοδο της λειτουργίας τους.

Τα ζητήματα γύρω από την καταγωγή, το όνομα, τη γλώσσα και την ιστορική διαδρομή των Ελληνόβλαχων (Κουτσόβλαχων)¹ της βαλκανικής χερσονήσου είναι πολλά και ακολουθούν μια μακραίωνη πορεία, η οποία δε μας είναι γνωστή σε όλα της τα βήματα.

Η λατινοφωνία των Κουτσόβλαχων της Ελλάδας, σε συνδυασμό με την ανάδυση εθνικών κρατών κατά τον 19ο αιώνα και την από μέρους τους συνακόλουθη άσκηση μεγαλοϊδεατικών και μειονοτικών προγραμμάτων αποτέλεσε την αιτία αμφισβήτησης της ελληνικότητας αυτής της γλωσσικής ομάδας.¹

Τα βλαχοχώρια των Γρεβενών ήταν η Σαμαρίνα, το Περιβόλι, η Αβδέλλα, η Σμίξη, η Κρανιά, το Βελόνι¹ και η Καλλιθέα (Μπάλντινο).²