Διασπορά των Βλάχων

Όταν αναζητούμε τους σημαντικότερους βλάχικους οικισμούς ή τις εγκαταστάσεις, η Ηράκλεια Σερρών σπάνια συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους πλέον προβεβλημένους.

Ήδη από το 1856 ο Π. Αραβαντινός χαρακτηρίζει τους Αρβανιτόβλαχους ως έναν ιδιαίτερο κλάδο των Βλάχων.

Η ειδική αναφορά στη Λάιστα¹⁹¹ δεν γίνεται τυχαία. Οι Βλάχοι¹⁹² μετανάστες του χωριού αυτού ήταν οι πρώτοι Χριστιανοί που εγκαταστάθηκαν, στα νεώτερα χρόνια, στην περιοχή του Σαρή Σαμπάν (σημ. Χρυσούπολη), όπου υπήρχε μόνο ένα χριστιανικό ελληνόφωνο χωριό, το Καγιά Μπουνάρ (σημερινή Πετροπηγή).

Στο κείμενο που ακολουθεί επιχειρείται μια συνολική, αν και συνοπτική, παρουσίαση των ελληνικών εμπορικών μεταναστεύσεων στην Κεντροανατολική Ευρώπη από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα.