Στις τελευταίες δεκαετίες, ένα σύνθημα φιλοξενούνταν στους τοίχους της Αθήνας που προκάλεσε την αντίδραση συλλόγων βλαχόφωνων, καθώς θεωρούσαν ότι αυτό αμφισβητούσαν από τη μια μεριά την εθνολογική τους συνείδηση και από την άλλη υποτιμούσε και διακωμωδούσε τον πολιτισμό και την προσφορά τους, δεδομένου ότι η Αθήνα είναι γεμάτη από ιδρύματα που χτίστηκαν και λειτουργούν με διαθήκες βλάχων εμπόρων και επιχειρηματιών. Το σύνθημα «έξω οι βλάχοι από την Αθήνα» έθετε το βλάχικο ζήτημα του παρελθόντος με άλλους όρους, εντασσόταν στη συνθηματολογία των τοίχων που αργότερα έκανε την εμφάνισή της στους τοίχους και αφορούσε μετανάστες από την Ανατολή, την Αφρική και τα Βαλκάνια(Αλβανούς), ή αποτελούσε μέρος της συζήτησης για το νεοελληνικό πολιτισμό, στοιχεία του οποίου αποτυπωνόταν στην οικιστική οργάνωση της πόλης, ιδίως της Αθήνας στη μεταπολεμική περίοδο ;
Μία από τις κυριότερες εκφράσεις της λαϊκής μας παράδοσης είναι η παραδοσιακή φορεσιά,όπου διακρίνουμε πολλά στοιχεία των αρχαιότερων εποχών.1 Διάφορα τμήματα της ανδρικής και γυναικείας φορεσιάς συνεχίζουν άλλα την αρχαία ελληνική κι άλλα τη βυζαντινή τους παράδοση.Από το κοντό στρατιωτικό χιτώνιο που στερεώνεται με ζώνη γύρω στην οσφυϊκή χώρα και το οποίο είχε πολλές λεπτές κανονικές πτυχές,προέρχεται εξελιγμένη η πολύπτυχη φουστανέλα, που δίνει κατ’ επέκταση το όνομά της σε όλη την ενδυμασία.2 Στα ρωμαϊκά χρόνια η στολή με τον πολύπτυχο χιτώνα καθιερώθηκε σ’όλα τα μισθοφορικά στρατεύματα,επομένως και στα ελληνικά κι αποτελεί την προδρομική μορφή της νεοελληνικής φουστανέλας.«Η φουστανέλα κατά τον Στίλπωνα Κυριακίδη(καθηγητή λαογραφίας) κατάγεται από το δωρικό χιτώνα».3
Η συμβολή των Βλαχοφώνων Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα αποδεικνύεται καθοριστική, βάσει αδιάσειστων τεκμηρίων. Υποχρεωμένος να διεξέλθω σε ελάχιστο χρόνο ένα μέγιστο θέμα, θα σταθώ επιγραμματικά στους ιστορικούς σταθμούς καμπής. Δεν χωράει, δυστυχώς, το οφειλόμενο μνημόσυνο εκατοντάδων Βλάχων και Βλαχοχωριών που συνέβαλαν αποφασιστικά ή και θυσιάσθηκαν εθελοντικά στον ιερό βωμό του Γένους. Ο ελεήμων θεός, όμως, τους γνωρίζει και τους αγιάζει. Το Μακεδονικό ζήτημα προέκυψε από τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων και των συμμάχων τους να ελέγξουν τον υψίστης γεωστρατηγικής σημασίας χώρο της Μακεδονίας, τμήμα τότε της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και, προς έλεγχον του χώρου, να ελέγξουν τις συνειδήσεις των κατοίκων της Μακεδονίας.