Βιβλιοπαρουσιάσεις

Κόσμος χωρίς παράδοση είναι ένας κόσμος άδειος.
Το παρόν βιβλίο (182 σελ) αναδεικνύει την παράδοση του τόπου μας μέσω του τραγουδιού και της ποίησης. Στόχος του είναι η καταγραφή και παρουσίαση τραγουδιών και ποιημάτων που κινδυνεύουν να χαθούν στο πέρασμα του χρόνου. Πολλά είναι ζωντανές μαρτυρίες ανθρώπων του χωριού που τα γνώριζαν και είχαν την καλή διάθεση να προσφερθούν και να ανασκαλέψουν πολλά από τη μνήμη τους. Αυτές οι ζωντανές μαρτυρίες είναι που έχουν απομείνει και πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος του χωριού μας.
Η μεταφορά του προφορικού λόγου στο γραπτό δεν μπορεί να είναι ακριβής. Κατέβαλα κάθε δυνατή προσπάθεια για να καταλήξω στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Η μετάφρασή τους στα Ελληνικά έγινε από εμένα. Γνωρίζω και μιλάω πολύ καλά τη βλάχικη γλώσσα κι αυτό με βοήθησε να την ερμηνεύω σωστά. Οι λέξεις που λησμονήθηκαν μέσα στο χρόνο, είχα τους δικούς μου ανθρώπους που μου τις ξανάφεραν στη μνήμη. Είχα δίπλα μου μια πηγή ανεξάντλητη τον πατέρα μου Μιχάλη. Είχα τ' αδέλφια μου και τα ξαδέλφια μου. Είχα τους συμπατριώτες μου. Είχα το σύζυγό μου και τις κόρες μου που με παρότρυναν να μην εγκαταλείψω αυτή την προσπάθεια καταγραφής της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου μου. Να μη χαθεί τίποτα. Είναι παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές που ήδη δε γνωρίζουν τη γλώσσα.

Το ανά χείρας βιβλίο του καθηγητού Ντούσαν Πόποβιτς, "Ο Τσιντσάρισμα" στη σερβική γλώσσα κυκλοφόρησε το 1937 στο Βελιγράδι. Επί εβδομήντα χρόνια αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς στην ελληνική βιβλιογραφία και διαπραγματεύεται την παρουσία των βλαχοφώνων Ελλήνων, αλλά και των ταυτόσημων άλλων ελληνικών κοινοτήτων, στα Βαλκάνια και στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων με επίκεντρο τον ευρύ χώρο της Γιουγκοσλαβίας. [...]

(από την εισαγωγή, Νικόλαος Ι. Μέρτζος, Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών)


Το περισπούδαστο αυτό σύγγραμμα δημοσιεύει εξαιρετικής σημασίας τεκμηριωμένες πληροφορίες που αποδεικνύουν λεπτομερώς ότι επί τρεις αιώνες, από τον 17ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού, οι Βλάχοι κατείχαν δεσπόζουσα θέση στα Βαλκάνια και στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων όπου ανέπτυξαν την ελληνική παιδεία, την οικονομία, τον Διαφωτισμό και την κατά τόπους αστική τάξη στις βαλκανικές χώρες και σε μεγάλο τμήμα της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Γι' αυτό, επί 83 έτη το σύγγραμμα παραμένει κεντρικό σημείο αναφοράς στη διεθνή βιβλιογραφία και η έκδοσή του στην ελληνική γλώσσα καλύπτει ένα κενό της ελληνικής επιστήμης.

Συγγραφέας: Popovic Dusan

Εκδότης: Ρέκος

ISBN: 978-960-9458-02-3

Έτος έκδοσης: 2010

Νταλιάνα.
Επίθετο βλάχικο, χαρισμένο από τον πατέρα στην κόρη του Αλεξάντρα, μια γυναίκα δυνατή, λεβέντισσα, όπως πολλές γυναίκες της υπαίθρου και όχι μόνο, τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.
Γυναίκες που κόντρα στις σκληρές κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες της νιότης τους ή εξ αιτίας αυτών διαμόρφωσαν γρανιτένιο χαρακτήρα και θέληση ατσάλινη ώστε να υπερβούν την ίδια τους τη φύση και σε πείσμα της τσιγκούνας τύχης τους -πόλεμοι, κοινωνική κριτική, αδυσώπητη ενίοτε, οικονομικές στερήσεις- να μεγαλουργήσουν σε αυτό που ήταν το δικό τους μετερίζι παραδοσιακά, η οικογένεια. Η δημιουργία δεμένων και αγαπημένων πολυπληθών οικογενειών ήταν ο στόχος και η δικαίωση πολλών δυναμικών και ανήσυχων γυναικών τα «σφιχτά», από πολλές απόψεις, εκείνα χρόνια.
Η ιστορία εξελίσσεται σε ένα χώρο με ιδιαίτερα δύσκολο τρόπο ζωής τουλάχιστον τα πρώτα πενήντα χρόνια του προηγούμενου αιώνα. Ήταν ο τρόπος ζωής κάποιων βλαχόφωνων οικογενειών που, λόγω επαγγέλματος και καιρικών συνθηκών, αναγκάζονταν να μετακινούνται κάθε χρόνο από τα ορεινά, αφιλόξενα το χειμώνα για εκείνους και τα κοπάδια τους, στα πεδινά. Στη διαρκή αυτή «περιπέτεια», οι γυναίκες σύντροφοι και συνοδοιπόροι επωμίζονταν ένα μεγάλο κομμάτι των εργασιών και συμβίωναν τις αναπόφευκτες δυσκολίες.

To Λεύκωμα αυτό είναι αποτέλεσμα μιας επίπονης και δύσκολης προ­σπάθειας. Καρπός της επιθυμίας ενός ανθρώπου να αναδειχθεί ο τόπος που γεννήθηκε και μεγάλωσε.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας και συλλογής επισκέφτηκα όλα τα σπίτια των συγχωριανών μου. Με λύπη μου άκουγα πως σημαντικό φωτογραφικό υλικό, είτε είχε υποστεί τη φθορά από φυσικές καταστροφές, είτε είχε χαθεί ολοσχερώς στη λαίλαπα της φωτιάς κατά τη διάρκεια της Κατοχής ή του Εμφυλίου. Είχα την αίσθηση ότι έδινα μάχη με το χρόνο. Με ενθάρρυνε η πίστη ότι η συλλογή κι η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση του υλικού θα συνέβαλε στη διάσωση του πολύπτυχου παρελθόντος της ορεινής μου πατρίδας. Προχώρησα με την πεποίθηση ότι η αξία αυτής της δουλειάς ξεπερνά τη συγκυρία ή την έκδοση ενός λευκώματος κι ότι θα επαυξάνεται με το χρόνο καθώς θα καθίσταται ολοένα και πιο πολύ και για περισσότερους σημείο αναφοράς και μέσο αναζήτησης της πολύπλευρης ιστορίας της Μηλιάς.

    Διάβασα το βιβλίο του Weigand (διαπρεπής Γερμανός ρωμανιστής, βαλκανολόγος, σλαβολόγος, λεξικογράφος, διαλεκτολόγος και εθνολόγος), με τίτλο «Οι Αρωμούνοι(Βλάχοι) ,Τόμος Α, ο χώρος και οι άνθρωποι» σε μετάφραση του γεωγράφου καθηγητή  Thede Kahl .To βιβλίο προλογίζουν το Δ.Σ. του Φιλολογικού ,Ιστορικού, Λογοτεχνικού Συνδέσμου Τρικάλων, ο μεταφραστής και ο έγκριτος  ρωμανιστής βαλκανολόγος Δρ Αχιλλέας Λαζάρου.Μεταφράστηκε στα ελληνικά το 2001 (ενώ είχε γραφτεί το 1895).

    Η συνεχιζόμενη και κλιμακούμενη τελευταία ποικιλότροπη προπαγανδιστική εκστρατεία, η οποία εκπορεύεται  από το εξωτερικό και έχει ως στόχο τους Βλάχους της Ελλάδας χρησιμοποιεί ,όπως παλιά (ρουμάνικη προπαγάνδα), και το βιβλίο  αυτό ως πηγή για την επίτευξη των στόχων της(άποψη του Φ.Ι.Λ.Ο.Σ.). Έτσι καλώς έκανε ο Φ.Ι.Λ.Ο.Σ να εκδώσει το βιβλίο στα ελληνικά  για να ενημερωθεί και το ελληνικό κοινό, να  μελετήσει  και να σχηματίσει  προσωπική άποψη.

«Πήρεν ο Απρίλης δώδεκα κι ο Μάης δεκαπέντε / βγήκαν οι βλάχοι στα βουνά βγήκαν κι οι βλαχοπούλες / βγήκαν τα μπούτσκα πρόβατα με τα λαμπρά κουδούνια...»