Βιβλιοπαρουσιάσεις

Παιχνίδια μιας άλλης εποχής, βγαλμένα από "σκουριασμένες" μνήμες, παιχνίδια αιματηρά, επηρεασμένα από τη βαρβαρότητα του πολέμου, αλλά και παιχνίδια ρομαντικά με ένα τσούρμο πιτσιρικάδων να τρέχει στο άγνωστο κυνηγώντας το όνειρο καβάλα σε ξύλινα άλογα, παίζανε κάποτε τα παιδιά στο Λιβάδι του Ολύμπου. Ήταν η εποχή που τα κορίτσια είχαν για παιχνίδι τις αυτοσχέδιες κούκλες και τα αγόρια μπάλες φτιαγμένες από κουρέλια, τις οποίες κλωτσούσαν ανελέητα. Ήταν οι εποχή που τα κορίτσια παίζανε κουτσό πάνω στο χώμα ή πηδούσανε σχοινάκι, και τα αγόρια έπαιζαν με τις σφεντόνες ή με τους πήλινους βόλους. Ήταν η εποχή που στα παιχνίδια «δούλευε» η ομάδα. Ο πόλεμος που σήμερα παίζουν τα παιδιά στις οθόνες του υπολογιστή, στο μεταπολεμικό Λιβάδι ήταν ένας αιματηρός πετροπόλεμος που ξεκινούσε το καλοκαίρι του Αϊ Γιαννιού και συνεχιζόταν το χειμώνα με το χιονοπόλεμο με χιονομπάλες που έκρυβαν μέσα τους πέτρες. Άλλωστε τι άλλο θα μπορούσαν να παίξουν τα παιδιά που είχαν ζήσει τον πόλεμο;

Καινούργιους τόπους δεν θα βρούμε, δε θα βρούμε άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα μας ακολουθεί.

Στους δρόμους θα γυρνάμε τους ίδιους.

Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάμε και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ' ασπρίζουμε

Κωνσταντίνος Καβάφης

Οι άνθρωποι είναι οι μνήμες τους. Α-λήθεια είναι η μη λήθη, δηλαδή η μνήμη μας. Ζούμε σε περίεργες εποχές, όπου η μνήμη τείνει να θεωρηθεί ως κοινωνικό και πολιτικό μειονέκτημα, ενώ η αμνησία χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα για διεργασίες επιβολής και εδραίωσης μιάς νέας τάξης πραγμάτων. Ζούμε μέρες όπου μας θέλουν αμνήμονες, θέλουν στο μυαλό μας να αποτυπώνεται μόνο το εφήμερο, το εύπεπτο, το άκριτο, το εμπορεύσιμο, το αναλώσιμο. Οι μνήμες μας πλέον -και πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε το ταχύτερο δυνατόν όλοι μας- είναι μια μορφή αντίστασης κατά του ευτελούς, του υπερφίαλου. Ουσιαστικά είναι μορφή αντίστασης κατά του ανήθικου.

Οι μνήμες μας επομένως είναι τα αντισώματά μας στην ασθένεια της μεταπρατικής λογικής των πραγμάτων, είναι τα τιμαλφή της ιστορίας μας, είναι η γνώση μας, είναι τελικά οι αλήθειες μας.

Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’, με τα 102 χρόνια ζωής (έτος ιδρύσεως το 1908) και τους χιλιάδες ανθρώπους που πέρασαν από τις γραμμές του, έχει αποκτήσει πλέον μία συλλογική μνήμη, που έχουμε όλοι μας την υποχρέωση και να την διαφυλάξουμε και να την μεταδώσουμε στους νεότερους.

«Στο σύνορο» τιτλοφορείται το νέο βιβλίο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλη Νιτσιάκου, που κυκλοφορείται από τις εκδόσεις «Οδυσσέας».

Πρόκειται για ένα πολυσέλιδο έργο (470 σελίδες), προϊόν πολύχρονης έρευνας στις δυο πλευρές του ελληνο-αλβανικού συνόρου. Μετά από μια κριτική εισαγωγική αναφορά στην έννοια της «διεθνικής  μετανάστευσης», στις νεότερες θεωρίες για το μεταναστευτικό φαινόμενο και στις σχετικές μεθόδους, ο συγγραφέας, με τον τρόπο των περιηγητών του 19ου αιώνα, λογοτεχνική διάθεση, αυτο-αναφορικότητα και, κυρίως, με την εθνογραφική μέθοδο της πυκνής περιγραφής, περιδιαβαίνοντας και διασχίζοντας συχνά τη γραμμή που οριοθετεί το ελληνικό από το αλβανικό κράτος, συγκροτεί αφηγήσεις που τέμνουν τα όρια των σχετικών επιστημονικών κλάδων και αναδεικνύουν το σύνορο ως σημαντικό μεθοδολογικό εργαλείο για την κατανόηση των συλλογικών ταυτοτήτων (τοπικών, εθνοτικών και εθνικών).

Ένα Λεύκωμα ταξιδεύει, κρατώντας στις αποσκευές του τη ζωή ενός χωριού χωμένου στην καρδιά της Πίνδου.

Εικόνες από το χθες και το σήμερα, εικόνες από τις τέσσερις εποχές του έτους, εικόνες σιωπής και ήχου από κλαρίνο, εικόνες κοινής ζωής και παραδόσεων, εικόνες φύσης και ανθρώπων, ψηφίδες που παλεύουν να συμπληρώσουν τη μεγάλη εικόνα ενός μικρού χωριού, βαφτισμένου από τον Ασπροπόταμο-Αχελώο με ελατίσιο ξύλο, βουνίσια πέτρα και ποταμίσιο γλυκό νερό: Ανθούσα.

Ένα Λεύκωμα-καράβι, που βιράρει με προορισμό τις καρδιές ανθρώπων που νοσταλγούν, ονειρεύονται, δραπετεύουν από την καθημερινή τύρβη και πάνω απ' όλα χαίρονται σαν παιδιά την επαφή με τη φύση και τους ανθρώπους της.

"Παρακαλούμε να απενεργοποιήσετε τα κινητά σας τηλέφωνα": σ' αυτό το ταξίδι πομπός και δέκτης είναι η ψυχή.

[...] Η παρούσα εργασία αποσκοπεί να καταδείξει τη στενή βιωματική σχέση των Βλάχων των Βαλκανίων με το υπερούσιο μέγεθος της Ορθοδοξίας και την σταθερή προσήλωσή τους σ' αυτή, παρά τις παντοίες προπαγανδιστικές μεθοδεύσεις που στήθηκαν για να αλώσουν τη γνήσια ορθόδοξο αυτοσυνειδησία και ταυτότητά τους, κάτι που αναγνωρίζει και ο διαπρεπής ρουμάνος ιστορικός Alexandre Rubin, ο οποίος τους χαρακτηρίζει ως τους "πλέον ορθοδόξους και ελληνοπρεπεστέρους". [...]

ΤΡΙΤΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Καθηγητής Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας

Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Βλάχοι των βαλκανίων και ορθοδοξία

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Πουρναράς Π. Σ. - 2009
ISBN: 960-242-398-6
Σελίδες: 342

Οδοιπορικό στο Συρράκο μέσα από την γλώσσα επιχειρεί ο Σπύρος Νταλαούτης στο νέο του βιβλίο με τίτλο «ΣΥΡΡΑΚΟ - Η γλωσσική μας κληρονομιά».

Η γλώσσα του σήμερα είναι η γλώσσα του χθες, ενός «χθες» που είναι συνυφασμένο με τη συνέχεια των Συρρακιωτών. Ο συγγραφέας παρουσιάζει κατά ένα τρόπο άμεσο και πρακτικό, καθόλου θεωρητικό, με αναφορά σε όρους και εκφράσεις που θυμίζουν στους παλιούς τον πλούτο της γλώσσας και στους νέους την ευρηματικότητα των προγόνων τους αφού κάθε χωριό εύρισκε τον τρόπο να εκφράσει τους καημούς του, να θρηνήσει και να χαρεί.

Οι Συρρακιώτες μιλούσαν δυο γλώσσες, την ελληνική και τη βλάχικη. Για όσους τη μιλάνε ακόμη, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, είναι ο συνδετικός κρίκος του τόπου που ζούνε με τη γενέτειρά τους, το Συρράκο.

«Για την προφορική και γραπτή τους επικοινωνία με την κεντρική εξουσία και για τις επαγγελματικές τους συναλλαγές και δραστηριότητες χρησιμοποιούσαν πάντα την ελληνική, την οποία χειρίζονταν πολύ καλά, γεγονός που προκύπτει από τα αρχεία της Κοινότητας μας», αναφέρει στην εισαγωγή του βιβλίου ο Σπύρος Νταλαούτης και συνεχίζει «για την αναμεταξύ τους επικοινωνία χρησιμοποιούσαν τη βλάχικη γλώσσα. Τα βλάχικα ήταν η πρώτη γλώσσα που άκουγαν από τα γλυκά χείλη της μάνας τους. Στα βλάχικα πρωτοφώναζαν τη λέξη ( μού-μ),που σημαίνει μάνα.