Προσωπικότητες

Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά για το 2007 με υγεία και δημιουργία.
Κατά την περιδιάβαση στο ιντερνετ βρήκαμε την πολύ καλή ιστοσελίδα και σας συγχαίρουμε γι' αυτήν.
Ομως επειδή παρατηρήσαμε μία ιστορική ανακρίβεια σχετικά με την καταγωγή του Ρήγα Βελεστινλή θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε με συντομία.
Προς ενημέρωση σας και του αναγνωστικού σας κοινού γίνεται γνωστό ότι ο Ρήγας Βελεστινλής γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας από ντόπιους γονείς και δεν είχε βλάχικη καταγωγή από το Περιβόλι Γρεβενών, όπως αναγράφεται σε άρθρα και μέχρι πρόσφατα υποστηρίζονταν χωρίς όμως ιστορικά τεκμήρια από μερικούς συγγραφείς.

Με τον Κώστα Κρυστάλλη η ελληνική ποίηση, που ως τότε ήταν κυρίως ψεύτικη, ρομαντική και κλαψιάρικη, βρήκε μιά καινούρια νότα, εύρωστη, λεβέντικη και γνήσια ελληνική.
Μας ζωντάνεψε τον κόσμο του χωριού και της στάνης· του βουνού και του δάσους, της ορεινής ομορφιάς και της εθνικής μας παράδοσης. Ήταν μιά σημαντική στροφή της ποιητικής έμπνευσης προς την ντόπια παράδοση και μάλιστα με τα μέτρα που ήταν σε χρήση και στο δημοτικό τραγούδι, με τον λαϊκό δεκαπεντασύλλαβο. H ποίηση αυτή αγαπήθηκε αμέσως από το ελληνικό κοινό και εξακολουθεί να αγαπιέται ακόμα, όπως αγαπήθηκε και ο ποιητής, στον οποίο η λατρεία του κοινού έχει στήσει ως σήμερα τέσσερεις προτομές (στην Πεντέλη, στην Αρτα, στα Γιάννενα και στή Λάρισα).
Στην προτίμηση αυτή συντέλεσαν ασφαλώς και οι δραματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες έζησε ο ποιητής, που πέθανε άλλωστε πολύ νέος, σχεδόν παιδί, μόλις είκοσι έξι χρονών.

Οι Γραμμουστιάνοι Βλάχοι, διασκορπισμένοι σήμερα σε όλη τη Βαλκανική, προέρχονται ως γνωστόν από τα βλαχοχώρια του ορεινού όγκου του Γράμμου. Η βλάχικη αυτή ομάδα οικισμών με κέντρο τη Γράμμουστα ή Γράμμουστη, αποτελούνταν από τη Φούσα ή Φούσια, το Βετέρνικο ή Βετεάρνικ’, το Λιβάδι, το Πισκοχώρι, τον Άγιο Ζαχαρία ή Ζαγάρ’, την Αετομηλίτσα ή Ντένισκου ή Ντέντσκο, το Πληκάτι , την Κιάφα, τη Νικολίτσα ή Νικουλίτσα, το Λινοτόπι ή Λινατόπια ή Λιντόπια ή Λινοτόπεα ή Λινουτόπια, την Άρζα και τη Δάρδα. Η Γράμμουστα (σημ. ονομ. Γράμμος) αποτέλεσε το κέντρο από το οποίο διασκορπίστηκαν οι ανά τα Βαλκάνια διαβιούντες σήμερα Γραμμουστιάνοι.

Από τις πλέον αντιπροσωπευτικές μορφές της ιστορικής Μοσχόπολης υπήρξε ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους Θεόδωρος Αναστασίου Καβαλιώτης. Αν και η καταγωγή του έξοχου αυτού ανθρώπου ήταν από την όμορφη Καβάλα, η λαμπρή πνευματική δράση του σημειώθηκε κυρίως στη Μοσχόπολη της Ηπείρου. Ο Καβαλιώτης γεννήθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Με τη χρηματική βοήθεια του σωματείου των χαλκιάδων στάλθηκε να σπουδάσει στα Γιάννενα κοντά στο μεγάλο σοφό Ευγένιο Βούλγαρη. Ανάμεσα στο μαθητή και στο δάσκαλο αναπτύχθηκαν αισθήματα φιλικά, ώστε ο Καβαλιώτης ακολούθησε τον περίφημο σχολάρχη και όταν έφυγε από τα Γιάννενα ανέλαβε τη διεύθυνση του σχολείου Κοζάνης. Από τον Βούλγαρη διδάχθηκε κατά το μεγάλο διάστημα της φοίτησής του φιλοσοφία και μαθηματικά.
Μετά τις σπουδές του ήρθε στην περίφημη Μοσχόπολη, την πλούσια εμπορική πόλη της Ηπείρου, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Η Μοσχόπολη είχε αναπτυχθεί την εποχή εκείνη σε σπουδαίο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, όπου άκμαζε η βιοτεχνία κυρίως, η ταπητουργία και κάθε λογής εμπόριο. Ήταν τόση η οικονομική της ακμή ώστε καταστάθηκε πολυάριθμη πόλη 50 χιλιάδων κατοίκων, μεγάλος εμπορικός σταθμός της Ηπείρου και παράλληλα εξελίχθηκε σε μεγάλο πνευματικό κέντρο με περίφημα σχολεία και με τυπογραφείο στο οποίο τυπώθηκαν αξιόλογα βιβλία εκκλησιαστικά και γραμματικά, πολύτιμα και σπάνια.