Σκοπός του άρθρου¹ είναι να παρουσιάσει και να αξιολογήσει το ρουμανικό εκπαιδευτικό δίκτυο της νότιας Βαλκανικής από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αι., όπως αναδεικνύεται από τη μελέτη του αρχειακού υλικού των Υπουργείων Παιδείας και Εξωτερικών της Ρουμανίας και από τις προφορικές μαρτυρίες των μαθητών των ρουμανικών σχολείων κατά την ύστερη περίοδο της λειτουργίας τους.

Το πέρασμα από ένα φυσικό ή κοινωνικό status σε ένα άλλο πλαισιώνεται πάντα από ιδιαίτερες τελετουργίες που αποβλέπουν στη ευνοϊκή διάβαση και ενσωμάτωση του ατόμου στο κοινωνικό σώμα, οικογένεια, γένος, κοινωνία, υπερπέραν.

Ο Απόστολος Κατσίκης αφηγείται την ιστορία της περίφημης σχολής της καλαρρυτινής ασημουργίας και δύο κατεξοχήν γνωστών και εμβληματικών μέχρι σήμερα εκπροσώπων της, που έζησαν και δημιούργησαν στον 19ο αι., του Αθανάσιου Τζημούρη και του Γεώργιου Μπάφα.

Κουλιάστραντο ή μάλαντα ή γκλίτσκι (Πριμούλα η εαρινή / Primula veris, από το Λατινικό Primus = πρώτος), διάσπαρτο στα βουνά μας, από τις αρχές της Άνοιξης.