Θέματα που αφορούν εθνότητες, μειονότητες και γλωσσικά ιδιώματα θεωρούνται «ταμπού» στην Ελλάδα. Εκτός από την άγνοια που τα καλύπτει συνοδεύονται και από μεγάλες παρεξηγήσεις. Μια τέτοια παρεξήγηση συνοδεύει και τη λέξη «Βλάχος» που έχει καταντήσει να σημαίνει το χωριάτη, τον αγράμματο και τον άξεστο. Ελάχιστοι από μας γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας ολόκληρος πολιτισμός πίσω από τη λέξη Βλάχος και ότι ακόμα πολλές από τις συνήθειές μας, τα έθιμα μας, αλλά και λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά έχουν να κάνουν με τους Βλάχους.
Η ιστορία μας, είναι γεμάτη από πολέμους, κατορθώματα, κατακτήσεις και επιτεύγματα πολιτισμού που μας κάνουν να νιώθουμε περήφανοι, αλλά ταυτόχρονα συστηματικά άδεια από θέματα που συνδέονται με όλους αυτούς τους λαούς και ερωτήματα όπως:
Βλάχοι και ελληνισμός
Οι βλαχόφωνοι Έλληνες του ελλαδικού χώρου ή όπως αλλιώς είναι γνωστοί και ως Κουτσόβλαχοι, Ελληνόβλαχοι, Αρωμούνοι (όπως αυτοαποκαλούνται) ή γενικά ως Βλάχοι είναι αυτόχθονες δίγλωσσοι Έλληνες, οι οποίοι διαφοροποιήθηκαν γλωσσικά με τον εκλατινισμό τους σε όλο το μήκος της οροσειράς της Πίνδου και στα βορειότερα τμήματα της Μακεδονίας. Ιστορικά μπορούμε να καθορίσουμε αυτόν το γλωσσικό εκλατινισμό, αφού εντοπίζεται στη συνύπαρξη των Ρωμαίων στρατιωτών με τους ντόπιους Έλληνες των παραπάνω περιοχών στις φρουρές - οροφυλακές, όπου συνυπηρετούσαν. Αυτές οι οροφυλακές (τα auxilia - επικουρικά στρατεύματα) είχαν οργανωθεί στις κυριότερες οδικές ορεινές διαβάσεις και είχαν καθιερωθεί για την ασφάλεια του νεοαποικιακού ρωμαϊκού κράτους.
Η συμβολή των Βλαχοφώνων Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα αποδεικνύεται καθοριστική, βάσει αδιάσειστων τεκμηρίων. Υποχρεωμένος να διεξέλθω σε ελάχιστο χρόνο ένα μέγιστο θέμα, θα σταθώ επιγραμματικά στους ιστορικούς σταθμούς καμπής. Δεν χωράει, δυστυχώς, το οφειλόμενο μνημόσυνο εκατοντάδων Βλάχων και Βλαχοχωριών που συνέβαλαν αποφασιστικά ή και θυσιάσθηκαν εθελοντικά στον ιερό βωμό του Γένους. Ο ελεήμων θεός, όμως, τους γνωρίζει και τους αγιάζει. Το Μακεδονικό ζήτημα προέκυψε από τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων και των συμμάχων τους να ελέγξουν τον υψίστης γεωστρατηγικής σημασίας χώρο της Μακεδονίας, τμήμα τότε της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και, προς έλεγχον του χώρου, να ελέγξουν τις συνειδήσεις των κατοίκων της Μακεδονίας.
Αντί προλόγου
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων (Ο.Α.) είχε τις μακρινές ρίζες στην Αναγέννηση, ενώ οι Φιλανθρωπιστές και ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός αποτέλεσαν τους άμεσους προπομπούς της. Ιδιαίτερα από τον 17 ο αιώνα και μετά κάποιοι φωτισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν μελετήσει και ενστερνιστεί τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, όλο και πιο συχνά έκαναν αναφορά στους αρχαίους Ο.Α. και τον αρχαιοελληνικό αθλητισμό. Αυτή η τάση κορυφώθηκε κατά τον 19ο αιώνα, πρώτα με τη διοργάνωση των τοπικών - εθνικών Ο.Α., όπως είναι οι Ζάππειες Ολυμπιάδες [1] , και στη συνέχεια με τη διοργάνωση των πρώτων διεθνών Ο.Α. του 1896.