15 γνήσια παραδοσιακά (πολυφωνικά) τραγούδια της Παλαιομάνινας σε cd

15 γνήσια παραδοσιακά (πολυφωνικά) τραγούδια της Παλαιομάνινας σε cdΜια πρώτη προσπάθεια για διάσωση της μουσικής μας κληρονομιάς


Η διάσωση γνήσιων παραδοσιακών τραγουδιών της Παλαιομάνινας ήταν από τις πρώτες προτεραιότητες της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι τα τραγούδια αυτά (όλα πολυφωνικά) τα τραγουδούσαν οι παππούδες μας, με τη λευκή μπουραζάνα (λευκό μάλλινο παντελόνι με ζωνάρι), με το μαύρο γιλέκο και το ριχτό μαύρο μάλλινο σακάκι σε κάθε γάμο, χαρά και γιορτή (η φωτογραφία του cd είναι από αναπαράσταση του εθίμου του «Κουτάρου» από την Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας). Όλα σχεδόν είναι τραγούδια της τάβλας και τα τραγούδαγαν μετά το τέλος του γαμήλιου φαγητού. Κάθονταν οκλαδόν γύρω – γύρω και σε κάθε τραγούδι ή σε όλα είχαν έναν κορυφαίο τραγουδιστή, ενώ όλοι οι άλλοι συνόδευαν ή επαναλάμβαναν πιο σιγανά, τα λόγια που έλεγε ο κορυφαίος. Η πρώτη προσπάθεια για συγκέντρωση και διάσωση των τραγουδιών αυτών καταβλήθηκε από το συγχωριανό μας δημοσιογράφο Δημήτρη Στεργίου, όταν ως μαθητής του Γυμνασίου συζητούσε το καλοκαίρι με μερικούς υπερήλικες του χωριού μας.

Τα τραγούδια αυτά δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο του «Βλάχικα έθιμα της Παλαιομάνινας με αρχαιοελληνικές ρίζες». Από τα 19 αυτά τραγούδια που δημοσιεύονται στο παραπάνω βιβλίο, τα 17 προέρχονται από την καταγραφή που έκανε ο Δημήτρης Στεργίου με βάση αφηγήσεις γερόντων του χωριού μας ή περιλαμβάνονται σε βιβλία ξένων περιηγητών (Gustav Weigand, Alan J. B. Wace, Maurice S. Thompson, Samuel Baud- Bovy) και τα δύο τα έδωσε ευγενώς ο συγχωριανός μας Χριστόφορος Γ. Ζώγας. Όλα σχεδόν τα τραγούδια αυτά, με ελαφρές παραλλαγές, μοιάζουν με βλάχικα τραγούδια άλλων περιοχών και κυρίως της Ηπείρου και της Βορείου Ηπείρου και καταγράφονται σε σπάνιες συλλογές (Π. Αραβαντινός, Γεώργιος Παχτικός, Γ. Χασιώτης και άλλοι). Στόχος μας είναι όλα αυτά τα γνήσια παραδοσιακά τραγούδια της Παλαιομάνινας (για μερικά από αυτά υπάρχει και η μουσική κλίμακα!) να κυκλοφορήσουν σε cd με την αντίστοιχη παραδοσιακή (ηπειρώτικη μουσική) και τραγουδιστές.

Τώρα, η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας κάνει ένα πρώτο βήμα. Συγκέντρωσε σε ένα cd 15 τραγούδια από ζωντανές ηχογραφήσεις που έγιναν στο χωριό με την επιμέλεια του γενικού γραμματέα του σωματείου Κώστα Φ. Κουτουβέλη και την ευγενική προσφορά – συμμετοχή των συγχωριανών μας Δημήτρη Αποστόλου, Μιχάλη Αποστόλου (εκ παραδρομής δεν αναγράφεται στο cd), Ευφροσύνης Βλαχιώτη, Δημήτρη Δημονίτσα, Κώστα Φ. Κουτουβέλη, Κώστα Γ. Κουτσουμπίνα, Αποστόλη Μπίτα, Αριστείδη Μπίτα, Χρήστου Μπίτα, Δημήτρη Πούλιου, Κώστα Σαμαλέκου (εκ παραδρομής δεν αναγράφεται στο cd), Μάκη
Σταμούλη (εκ παραδρομής δεν αναγράφεται στο cd) και ομάδας Ελληνοβλάχων Βορειοηπειρωτών που εργάζονταν στο χωριό μας. Από τα 15 αυτά τραγούδια, τα 10 τα συγκέντρωσε και κατέγραψε ο Κώστας Φ. Κουτουβέλης, τρία η Ευφροσύνη Βλαχιώτη, ο Αποστόλης Μπίτας, ο Αριστείδης Μπίτας και ο Χρήστος Μπίτας και δύο ο Δημήτρης Στεργίου («Αφροδίτη» και «Μπιρμπίλου») που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του.
Σπεύδουμε να σημειώσουμε ότι το cd αυτό δεν διεκδικεί καλλιτεχνικές δάφνες. Είναι απλώς ένα ηχητικό ντοκουμέντο για τα τραγούδια του χωριού μας.

 

Κι αυτό μόνο αρκεί να υποστηρίξουμε ότι έχει την αξία του. Διότι, έτσι καταγράφεται και διασώζεται και με λόγια και με ήχο η πλούσια μουσική παράδοση του χωριού μας. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας εκφράζει δημοσίως τις θερμές ευχαριστίες προς τον Χρήστο Μπίτα, τον Αριστοτέλη Μπίτα, τον Δημήτρη Αποστόλου, τον Δημήτρη Δημονίτσα, τον αντιπρόεδρο και ειδικό γραμματέα της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας Δημήτρη Γ. Πούλιο και Κώστα Γ. Κουτσουμπίνα αντίστοιχα, τον Μιχάλη Αποστόλου, τον Κώστα Σαμαλέκο και τον Μάκη Σταμούλη για την ευγενική τους αυτή προσφορά και συμμετοχή στην προσπάθεια διάσωσης των γνήσιων παραδοσιακών αυτών τραγουδιών μας.

Επίσης, λυπάται που δεν θα δουν την προσπάθεια αυτή η εκλιπούσα Ευφροσύνη Βλαχιώτη και ο εκλιπών Αποστόλης Μπίτας, που πρόσφεραν και συμμετείχαν στην ηχογράφηση των τραγουδιών τους.

 

Ακόμα, εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες και τα συγχαρητήρια προς τον γενικό γραμματέα του σωματείου μας Κώστα Φ. Κουτουβέλη για το πάθος, το ζήλο και τις άοκνες προσπάθειες που κατέβαλε για να ολοκληρωθεί αυτή η πρωτοβουλία. Τέλος, ευχαριστούμε και την ομάδα των Ελληνοβλάχων Βορειοηπειρωτών, οι οποίοι μας θύμισαν πολλά κοινά τραγούδια των προγόνων μας και μας ζωντάνεψαν μιαν ατμόσφαιρα από την ηρωική Ήπειρο, όπου πήγαιναν οι παππούδες μας έως το 1860 περίπου κατά τους θερινούς μήνες. Είναι σίγουρο ότι χωρίς όλους αυτούς τους πολύτιμους συνεργάτες δεν θα είχε επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Ελπίζουμε ότι όλοι οι συγχωριανοί μας θα αγκαλιάσουν με θέρμη την πρωτοβουλία αυτή και θα σπεύσουν να εξασφαλίσουν το cd με τα γνήσια παραδοσιακά τραγούδια του χωριού μας για να τα ακούνε οι ίδιοι και τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους και να το μοιράσουν και στους φίλους τους.

 

Τα κείμενα των 15 γνήσιων παραδοσιακών τραγουδιών στο cd

 

1. Εισαγωγή (Διάρκεια: 00:05)


Ου σ΄αυντάτσε νισκέντι κέντικε ντι Παλαιομάνινα ριμινέστι =
Θα ακούσετε μερικά τραγούδια από την Παλαιομάνινα ριμένικα (βλάχικα)

 

 

2. Τζιάνα α Μόρτου * (Διάρκεια: 02:34) - Λόφος του Νεκρού*

 

Κου μανάρλια μι ακουντίρε,
του ρίπε μ’ αρουκουντίρε.
Βόϊ, λα σότσι, βόϊ λα φράτς(ι),
ντέντσι μένα σ΄μι σκουλάτσ(ι),
ακό πι τζιάνε σι μ΄ αλασάτσ(ι).
Σέντζιλι σι νιου αντουνάτσ(ι),
ακό πι τζιάνε σ΄μι γκρουπάτσ(ι).
Ω, λέλι, τριτσέτσ(ι) πριμβιάρε
σ΄αμεριτζάτσ(ι),
ω, λέλι, σπιντζουράτς(ι) στρικιτόρου
ντι κάσιου,
σι σ΄κίκε τζέρου σι σ΄ μι σπιλάτσ(ι)

Με κοφτερό μαχαίρι με χτυπήσανε,
σε κατηφόρα με ρίξανε.
Σεις σύντροφοι, σεις αδέρφια,
δώστε το χέρι να με σηκώσετε,
εκεί στο λόφο να με αφήσετε.
Το αίμα μου να μη το μαζέψετε,
εκεί στο λόφο να με θάψετε.
Ωχ, αλίμονο, περνάτε την Άνοιξη
να αναπαύεστε
ωχ, αλίμονο, κρεμάστε την τσαντίλα
από το τυρί
για να στάζει το τυρόγαλο και να με πλένετε.

* Υπάρχει σχετικό τοπωνύμιο και σήμερα στο χωριό

 

 

3. Μπιρμπίλου* (Διάρκεια: 02:56) - Το αηδόνι*

 

Άϊ σ΄ντιτσέμ ούνε
τσα σι φάκε ντάου.
Ντάου τσέτσε άρε φιάτα,
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα.


Άϊ σ΄ντιτσέμ ντάου
τσα σι φάκε τρε.
Τρε τσιτσιόρε πουρουστία,
ντάου τσέτσε άρε φιάτα,
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα.


Άϊ σ΄ντιτσέμ τρε
τσα σι φάκε πάτρου.
Πάτρου τσέτσε άρε βάκα,
τρε τσιτσιόρε πουρουστία,
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα.


Άϊ σ΄ντιτσέμ πάτρου
τσα σι φάκε τσίντζι.
Τσίντζι τζέτζελι άρε μένα,
πάτρου τσέτσε άρε βάκα
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα.


Άϊ σ΄ντιτσέμ τσίντζι
τσα σι φάκε σιάσι.
Σιάσι γκούβε άρε κάπου,
τσίντζι τζέτζελι άρε μένα,
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα


Άϊ σ΄ντιτσέμ σιάσι
τσα σι φάκε σιάπτι.
Σιάπτι στέλι γκιλινούσια,
σιάσι γκούβε άρε κάπου,
ουν έστι μπιρμπίλου
τσι κέντι ντιμιάτσα.

Ας πούμε ένα
για να γίνουν δύο.
Δύο βυζιά έχει το κορίτσι,
ένα είναι το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί.


Ας πούμε δύο
για να γίνουν τρία.
Τρία πόδια η πυρουστιά,
δύο βυζιά το κορίτσι,
ένα το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί,


Ας πούμε τρία
για να γίνουν τέσσερα.
Τέσσερα βυζιά έχει η αγελάδα,
τρία πόδια η πυρουστιά,
ένα το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί.


Ας πούμε τέσσερα
για να γίνουν πέντε.
Πέντε δάχτυλα έχει το χέρι,
τέσσερα βυζιά η αγελάδα,
ένα είναι το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί.


Ας πούμε πέντε
για να γίνουν έξι.
Έξι τρύπες έχει το κεφάλι,
πέντε δάχτυλα το χέρι,
ένα είναι το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί.


Ας πούμε έξι
για να γίνουν επτά.
Επτά αστέρια έχει η Πούλια,
έξι τρύπες το κεφάλι,
ένα είναι το αηδόνι
που κελαηδάει το πρωί.

* Το τραγούδι αυτό υπάρχει σε παραλλαγές σε πολλές περιοχές της χώρας και, κυρίως, στην Ήπειρο και τη Βόρειο Ήπειρο.

 

 

4. Αφροδίτα* (Διάρκεια:01:00) - Αφροδίτη*

 

Ορέ, Αφροδίτα, τύνη,
Αφροδίτα, μουσιάτε.
Φιτσέσιου μούλτι γκίνι,
μόρε, Ριμένε, φιάτε.
Λάϊ, σόρα, Αφροδίτα,
ιράϊ στιάου ντι απερίτα.

Αίστε χόρε έστι ανόστε,
νου βρέμε τίρανοι πι κάπου,
σκλάβιε έστι κα πίσε νόπτε,
νου βρέμε του χόρε αράπου.

Λάϊ, σόρε Αφροδίτα,
ιράϊ στιάου ντι απερίτα.

Αφροδίτα, τύνη, κου θάρρου
στι φιτσέσιου κουρμπάνε,
ιράϊ σινετόσε κα βουντάρου,
ιράϊ ούνε Ριμένε νταρντάνε.

Λάϊ, σόρα, Αφροδίτα,
ιράϊ στιάου ντι απερίτα

Μωρή, Αφροδίτη, εσύ,
Αφροδίτη, όμορφη.
Έκανες πολύ καλά,
Μωρή, Ρωμιά, κόρη.
Ω, αδερφή μας, Αφροδίτη,
ήσουν άστρο της αυγής.

Αυτή χώρα είναι δική μας,
δεν θέλομε τυράννους στο κεφάλι,
η σκλαβιά είναι σαν νύχτα πίσσα,
δεν θέλομε στη χώρα μας αράπη.

Ω, αδερφή μας, Αφροδίτη,
ήσουν άστρο της αυγής.

Αφροδίτη, εσύ, με θάρρος
έγινες θυσία.
Ήσουν δυνατή σα βελανιδιά,
ήσουν μια Ρωμιά νταρντάνα.

Ω, αδερφή μας, Αφροδίτη,
ήσουν άστρο της αυγής.

 

*Το τραγούδι αυτό αναφέρεται στην ηρωίδα του 1821 Αφροδίτη Τόγια και το διέσωσε ο Δημήτρης Στεργίου από καταγραφές γερόντων του χωριού το 1958.

 

 

5. Πικουράρλιε α Νούσια (Διάρκεια: 02:34) - Οι βοσκοί του Νούσια

 

Τζιάνε, λα Τουρέστια α Κόλε,
ντάντο λια, λέλε,
σ΄ αμενάρε τρε πιστόλε,
ντάντο λια, λέλε.
Σ΄ αμενάρε σι βαταμάρε
τρέλιε πικουράρλιε α Νούσια,
τρέλιε τσι λιό λα γκιλινούσια.

Στο λόφο, στη θέση Κόλε,
μητέρα μου, αλίμονο,
ρίξανε τρεις πιστολιές,
μητέρα μου, αλίμονο.
Ρίξανε και σκότωσαν
τρεις βοσκούς του Νούσια,
Τρεις που τους πήρε η Πούλια.

 

 

6. Φιάτα σι φιτσιόρου (Διάρκεια: 01:22) - Κορίτσι και αγόρι

 

Σ΄ ατζιόκε φιάτα σι φιτσιόρου,
μωρ, σ΄ατζιόκε.
Σ΄ ατζιόκε ντόλιε κου μέρου,
μωρ, σ΄ ατζιόκε.
Μπάνε, μωρ, βριά σι λιά
μωρ, σ΄ατζιόκε.

Παίζει το κορίτσι και το αγόρι,
μωρέ, παίζει.
Παίζουν και οι δύο με το μήλο,
μωρέ, παίζουν.
Θέλουν να ζήσουν,
μωρέ, παίζουν.

 

 

7. Λέλε - λέλε, ντάντο (Διάρκεια: 02:05) - Αλίμονο, αλίμονο, μάνα

 

Τρέτσι ούνε καρβάνι,
μωρ λα ντάντο τζιάνε.
Καρκάτου ντι σάρι,
μωρ λα ντάντο.
Ντόμνου πι μουλάρι,
μωρ λα ντάντο.
Πέρτσια κιπτενάτε,
μωρ λα ντάντο.

Νου στα τσα σου κάρκε,
μωρ λα ντάντο.
Λέλε – λέλε ντάντο τζιάνε.

Περνά ένα καραβάνι,
μωρέ μάνα ωραία.
Φορτωμένο με αλάτι,
μωρέ μάνα.
Το αφεντικό πάνω στο μουλάρι,
μωρέ μάνα.
Τα μαλλιά χτενισμένα,
μωρέ μάνα.

Δεν κάθεται να φορτώσει,
μωρέ μάνα.
Αλίμονο, αλίμονο μάνα ωραία

 

 

8. Φιάτε νιρίτε* (Διάρκεια: 02:36) - Κόρη βαλαντωμένη*

 

Ούνε φιάτε ντι φιάτε,
ούνε φιάτε ντι φιάτε,
τσι σ΄ αφλά νιρίτε
Τσι άϊ φιάτε σι ντι ασιάρε,
σι στάϊ νιρίτε;
Τσι σ΄ νου έστι,
ουά ντάντο.
Τι ούνου τζόνι τσι αβιάμ,
ουά ντάντο,
κάφτε τα σι φούγκε.

Τζόνι κέντε ους σι φούτζε,
του μίντι μίνι σα ντούτσου,
Σι ζντάου ούνε αρμαλί,
τσα σου μπάτζε ντι γκούσε,
κέτι όρε σου βέντζε,
ανία ους ντάντε α μίντι.

Μία κοπέλα από τις κοπέλες,
μία κοπέλα από τις κοπέλες,
που βρισκόταν βαλαντωμένη.
Τι έχει κοπέλα και από χθες
και κάθεσαι βαλαντωμένη;
Γιατί δεν καταλαβαίνεις,
μωρή μάνα.
Για ένα παλικάρι που είχα,
μωρή μάνα,
ψάχνει για να φύγει.

Παλικάρι όταν θα φύγεις,
στο μυαλό σου εμένα να έχεις.
Σου δίνω ένα κόσμημα
για να το βάλεις στο λαιμό,
όσες ώρες να το βλέπεις
εμένα να φέρνεις στο μυαλό.

 

* Το τραγούδι αυτό το διέσωσε ο Χρήστος Μπίτας και το τραγουδούν η Ευφροσύνη Βλαχιώτη και ο Χρήστος Μπίτας

 

 

9. Αλάσι μι, ντάντο (παραλλαγή)* (Διάρκεια:02:37) - Άφησέ με, μάνα*

 

Κάπου τσι μιντόρι,
ουά ντάντο,
Μίντια νου άμε τούτε.

Τσί άϊ, χίλιε, ντι ασιάρε,
σι στάϊ νιρίτε;

Ωχ, αλάσι μι, ουά ντάντο, αλάσιμι,
αλάσι μι, ουά ντάντο.
Τι ούνου τζόνι τσι άμ(ε),
τι ούνου τζόνι τσι άμ (ε),
κάφτε τσα σι φούγκε.
Ουάϊ τζόνι, κέντε σι φούτζε,
χιμπάρι ους νι ντάϊ.
Σι σ΄ντάου ούνε αρμαλί,
τσα σου μπάτζε ντι γκούσιε.
Κέντε όρε σου βέτζι,
ανία αντούτσε του μίντι.

Το κεφάλι με πονάει,
μωρή μάνα.
Το μυαλό μου δεν έχω ολόκληρο.

Τι έχεις, κόρη μου, και από χθες
και κάθεσαι βαλαντωμένη;

Ωχ, άφησέ με μάνα μου, άφησέ με,
άφησέ με, μάνα μου.
Για ένα παλικάρι που έχω,
για ένα παλικάρι που έχω,
ψάχνει για να φύγει.
Ωχ, παλικάρι, όταν θα φύγεις,
χαμπάρι να μας δώσεις.
Θα σου δώσω ένα κόσμημα
για να το βάλεις στο λαιμό.
Όσες ώρες θα το βλέπεις.
εμένα να φέρνεις στο μυαλό

 

* Το τραγούδι αυτό το διέσωσε ο Χρήστος Μπίτας και το τραγουδούν η Ευφροσύνη Βλαχιώτη και Αποστόλης Μπίτας. Αυτό το τραγούδι, καθώς και το προηγούμενο, τα διέσωσε πάλι ο περιηγητής Βάϊγκαντ, με παραλλαγές, και του το είχε δώσει ο Νίκος Πάγκιος από τα Όχθια. Αυτά τα τραγούδια δημοσιεύονται στο βιβλίο του Δημήτρη Στεργίου «Βλάχικα έθιμα της Παλαιομάνινας με αρχαιοελληνικές ρίζες» και καταδεικνύουν τις στενές σχέσεις που είχαν μεταξύ τους και τα επτά στην αρχή και, τελικά, έξι βλαχοχώρια της Ακαρνανίας. Σημειώνεται ότι το τραγούδι αυτό το έχει διασώσει, με παραλλαγές, ο Γερμανός περιηγητής Gustav Weigand, που είχε επισκεφτεί τα ριμένικα χωριά της Ακαρνανίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Επίσης, στο ίδιο βιβλίο δημοσιεύονται και δύο τραγούδια του χωριού μας που διέσωσε και μας παρέδωσε ο συγχωριανός μας Χριστόφορος Γ. Ζώγας.

 

 

10. Μαράτου (Διάρκεια: 03:20) - Ο καημένος

 

Ούνε σόρε κάφτε σι σόρε,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Φράτι σου τρέτζι τσα σ΄ μόρε,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Ούνε νίλιε ντι νεμάλιε,
ω, ντι μίνι μαράτου,
νου σ΄ αφλά ούνε τσα σ΄τάλιε,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Σιάπτι σούτι όϊ του στρούγκε,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Ατσέα, σόρε, σ΄αντάρε βέρε,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Ανία ν΄ απρίντου τσέρε.
ω, ντι μίνι μαράτου..
Ατσέα, σόρε,τσι αντάρε κάλου,
ω, ντι μίνι μαράτου.
Ανία ν΄ αντάρε σκάμνου.
ω, ντι μίνι μαράτου.

Μια αδερφή ζητάει να παντρευτεί.
ωχ, σε μένα τον καημένο.
Ο αδερφός κοντεύει να πεθάνει.
ωχ, σε μένα τον καημένο.
Μια χιλιάδα από γιδοπρόβατα,
ωχ, σε μένα τον καημένο,
δεν βρίσκανε ούτε ένα να σφάξουν,
ωχ, σε μένα τον καημένο.
Επτακόσια πρόβατα στη στρούγκα,
ωχ, σε μένα το φουκαρά.
Σε σένα, αδερφή, σου φτιάχνουν βέρα,
ωχ, σε μένα τον καημένο,
Σε μένα ανάβουν κερί,
ωχ, σε μένα τον καημένο
Για σένα, αδερφή, στολίζουν το άλογο,
ωχ, σε μένα τον καημένο.
Σε μένα στολίζουν τον τάφο,
ωχ, σε μένα τον καημένο.

 

 

11. Νάπαρτι ντι Μάρε Λάϊα* (Διάρκεια:03:15) - Πέρα από τη Μαύρη Θάλασσα*

 

 

Νάπαρτι ντι Μάρε Λάϊα,
Ούνε βρούτε ν΄ αντεράσε,
Κουμ σι φάκου νέγκ σου βέντου
Λιόϊ καράβια σι μ΄ αρουκάϊ,
αφλάϊ βρούτε ιού ντουρνιάϊ.
Σιτζούϊ πρόστου σι μι μιντουϊ.
Να κουτία ντι βεντέρι,
κι μίνι ους νέγκου του ασκέρι.
Ντι του ασκέρι μι τουράϊ,
βίνιου ακάσε σι νου τ΄αφλάϊ.
Ντάντο τζέσι νου έστ σόϊ,
ντάντο τζέσι νου έστ κα νόϊ,
Ντέντι σπίντζουρου σι κιτζούϊ,
σι μόρτια ακό τσι λου βιτζούϊ.
Μι φέτσι τσα σι μ΄ αλαγκάϊ,
τούτι λελούτσιε αντουνάϊ.
Τούμπι - τούμπι λι λεγκάϊ,
λα φιτσιόρι λι περτσάϊ.

Πέρα από τη Μαύρη Θάλασσα,
Μια ωραία μου παινέψαν.
Τι να κάνω να πάω να τη βρω.
Πήρα το καράβι και πετάχτηκα,
βρήκα την ωραία να κοιμάται.
Κάθισα όρθιος και σκεφτόμουνα:
Να το κουτί για πούλημα,
διότι εγώ θα πάω στο ασκέρι.
Από το ασκέρι γύρισα,
ήρθα σπίτι και δεν σε βρήκα.
Η μάνα μου είπε δεν είσαι από σόϊ,
η μητέρα μου είπε δεν είσαι σαν κι εμάς.
Μού έδωσε ένα σπρώξιμο κι έπεσα,
και το θάνατο εκεί είδα.
Με έκανε να περιπλανιέμαι,
όλα τα λουλούδια μάζεψα.
Δέσμη - δέσμη τα έδεσα,
στα παιδιά τα μοίρασα.

 

* Το τραγούδι αυτό το έχει διασώσει, με παραλλαγές, ο Γερμανός περιηγητής Gustav Weigand, που είχε επισκεφτεί τα ριμένικα χωριά της Ακαρνανίας στα τέλη του 19ου αιώνα και δόθηκε σ΄ αυτόν από τον Γιώργη Γιάγκα (από το βλαχοχώρι Σουροβίλι ή σημερινή Στράτο). Σημειώνεται ότι στον Βάϊγκαντ είχε δώσει τραγούδι από την Παλαιομάνινα υπό τον τίτλο «Ο καημός του ακατάδεκτου» και ο Γρηγόριος Κέκος στα τέλη του 19ου αιώνα (1890).

 

 

12. Λα σιγκούνι (Διάρκεια: 01:48) - Το σιγκούνι

 

Λα σιγκούνι βένετε,
τσι μι αρσέσι του ίνεμε.
Λα βρούτε, μι άϊ αρέσε,
τι ουν σμπόρου τσι αβιάμ τζέσε.
Λα μουσιάτε, ιού όϊ μέτα;
Έστι ντούσε πι ούνε νούμπτε,
πι ούνε νούμπτε ριμινιάστε,
τζόνι μπουν τσα σι μ΄αλεγκιάστε.

Σιγκούνα, γαλαζοκέντητη,
που μου έκαψες την καρδιά.
Ωραία, με έχεις κοροϊδέψει,
για ένα λόγο που είχαμε πει.
Ωραία, που την έχεις τη μάνα σου;
Έχει πάει σε ένα γάμο,
σε ένα γάμο ριμένικο,
παλικάρι όμορφο να διαλέξει.

 

 

13. Ούνε βιάστε (Διάρκεια: 02:19) - Μία νύφη

 

 

Κισίρε κούρσκλιε τι ούνε βιάστε.
Μπιούρε ρακίι,μωρ, σι σ΄ μπετάρε
σι βιάστα λα γκερσάρε.
Σι νι τζέτσι, μωρ ντάντο, κάϊ έστι γαμπρόου;
Ντι τούτς φιτσιόρλιε ατσέου κάμα νόου.
Σι νι τζέτσι, μωρ ντάντο, κάϊ έστι φορτάτου;
Ντι τούτς φιτσιόρλιε ατσέου μα μουσιάτου.
Σι νι τζέτσι, μωρ ντάντο, κάϊ έστι νούνου;
Ντι τούτς μπερμπάσλιε ατσέου κάμα μπούνου.

Ξεκίνησαν οι συμπέθεροι για μια νύφη.
Ήπιαν ρακί, μωρέ, και μέθυσαν
και τη νύφη ξέχασαν.
Δεν μου λες, μωρέ μάνα, ποιος είναι γαμπρός;
Από όλα τα παλικάρια αυτός είναι πιο νέος.
Δεν μου λες, μωρέ μάνα, ποιος είναι ο συνοδός;
Από όλα τα παλικάρια αυτός είναι ο πιο ωραίος.
Δεν μου λες, μωρέ μάνα, ποιος είναι ο νονός;
Από τους άνδρες αυτός είναι ο πιο καλός.

 

 

14. Μίνι, μαράτου (Διάρκεια: 01:50) - Εγώ ο καημένος

 

Ω, λέλε, ντι μίνι μαράτου,
ω, λέλε, ντι μίνι μαράτου
Τζέσιου α λι άτα λεάγκε νι φιάτε
Μίνι φιάτε νου τσου λέγκου.
Σι σ΄κρέκι πένε ντιμιάτσα.
Ω, τσι μ΄ αφλέ, μίνι ντιμιάτσα.
Ω, λέλε, ντι μίνι μαράτου.

Ωχ, αλίμονο, σε μένα τον καημένο.
ωχ, αλίμονο, σε μένα τον καημένο.
Είπα στη μάνα μου να ζητήσει μια κόρη.
Εγώ της κόρης δεν θα ζητήσω το χέρι.
Και να σκάσεις μέχρι το πρωί.
Ωχ, τι με βρήκε εμένα το πρωί.
Ωχ, αλίμονο, σε μένα τον καημένο.

 

 

15. Κάρε χιάρτε (Διάρκεια:03:30) - Κρέας βραστό

 

Κάρα μι ντούσιου λα καφενέϊ,
τσα σ΄αφλάμ λα βέρε παρέϊ,
βρέου σ΄ τι τρέμπου, άϊντε λα μαράτε
ιού όϊ μπερμπάτου, άϊντε λα μαράτε.
Μπερμπάτου νι όρε βαταμάρε,
ζάχαρια νι αγκουπαράτε,
σι καφεϊ νι μετσενάτε
Τρέτσ(ι) του κόχιου τσι αμ αστεράτε
τρε βιλέντζε, ούνε πι στ΄ αλλάντε.
Τσι γκέλε άϊ αντεράτε;
Κάρε χιάρτε κου πατάκε.

Καθώς πήγαινα στο καφενείο
για να βρω καμιά παρέα,
θέλω να σε ρωτήσω, μωρή καημένη,
πού έχεις τον άνδρα σου, μωρή καημένη
Τον άνδρα μου τον έχω σκοτώσει,
ζάχαρη έχω αγοράσει,
και καφέ αλεσμένο.
Πέρασε στη γωνία που έχω στρώσει
τρεις βελέντζες η μια πάνω στην άλλη.
Ποιο φαγητό σου αρέσει;
Κρέας βραστό με πατάτες.

 

 

Αναζήτηση