Συμπληρώνονται φέτος (2011) 500 χρόνια από την πρώτη ανακαίνιση του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής Μετσόβου, που έγινε το 1511. Βέβαια, ο ναός της Αγίας Παρασκευής είναι παλαιότερος. Και μόνον η αναφορά του 1380 μ.Χ. στο ανώνυμο χρονικό των Ιωαννίνων για τον ιερομόναχο Ησαΐα ως καθηγούμενο Μετσόβου, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές, αφού η Αγία Παρασκευή αρχικά ήταν Μοναστήρι και ο Ησαΐας Καθηγούμενός της. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι οι άλλες ανακαινίσεις του ναού της Αγίας Παρασκευής έγιναν το 1759 με αυτοκρατορική άδεια, το 1894 με δαπάνη του Γεωργίου Αβέρωφ και το 1959 από το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα με πρωτοβουλία και επιμέλεια του Ευαγγέλου Αβέρωφ - Τοσίτσα.
Πολιτισμός
Οικονομία, επαγγέλματα, θρησκεία, εκκλησιαστικά μνημεία κ.α
Πιστεύω ακράδαντα πως ο λόγος ύπαρξης πολιτιστικών και μορφωτικών συλλόγων, είναι η διαρκής προσπάθεια για κάτι περισσότερο από ορισμένες εθιμοτυπικές, περιοδικές ή περιστασιακές συναθροίσεις με κύριο και βασικό στόχο την αναψυχή ή τις κοινωνικές συναναστροφές. Θα πρέπει αυτό το κάτι παραπάνω, να είναι κάτι που θα προάγει διαρκώς την πολιτιστική επιμόρφωση όλων μας, να συμβάλλει ενεργά και να συσφίγγει διαρκώς τις σχέσεις των μελών και φίλων και να αναπτύσσει την αλληλεγγύη μεταξύ τους. Αλλιώς οι Σύλλογοι και κατ’ επέκταση η ΠΟΠΣΒ, θα παραμένουν απλά ένας φορέας χαλαρών δεσμών μεταξύ ανθρώπων με κοινή απλά καταγωγή και οι λέσχες των Συλλόγων απλά ένας χώρος καθημερινής διασκέδασης ορισμένων μελών και στέγασης μερικών δραστηριοτήτων (χορευτικά παιδιών κλπ.) ή περιστασιακών συναθροίσεων. Στην περίπτωση αυτή, το όποιο Δ.Σ. θα έχει απλά και μόνο αρμοδιότητες διεκπεραίωσης των τυπικών και των εθίμων και θα περιμένει ανυπόμονα τη λήξη της 2ετούς θητείας του.
«Η Μοσχόπολις δύναται να καυχηθή, ότι έσχεν … άντρας λογίους, οίτινες διά της φιλεργίας αυτών και των συγγραφών ουκ ολίγον συνετέλεσαν εις την ανύψωσιν της αγωγής του υπό των τυράννων δυναστευομένου ελληνικού έθνους… ακμάζοντα ελληνικά σχολεία, ίδρυμα ανωτέρας εκπαιδεύσεως, ιδρυθέν τω 1774 υπό το όνομα Νέα Ακαδημία δηλούσι τας προόδους της πόλεως»1 . Αυτή είναι η εικόνα της Μοσχόπολης, έτσι όπως παραδίδεται στις σελίδες του Νέου Ελληνομνήμωνα του 1913 από τον Σπυριδώνα Λάμπρου, διαπρεπή Έλληνα ιστορικό και καθηγητή του Πανεπιστημίου των Αθηνών.
Η Μοσχόπολη ή Βοσκόπολη (αλβ. Voskopojë), χωριό σήμερα της Βορείου Ηπείρου, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, περίπου 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κορυτσάς2 .
«Ψηφιακή» η Πολιτιστική Κληρονομιά των Βλάχων με τη συμβολή του Ιδρύματος ΕΓΝΑΤΙΑ Ηπείρου. Η πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων, όπως αυτή τεκμηριώθηκε και ψηφιοποιήθηκε με βάση το υλικό που διαθέτει το Ίδρυμα ΕΓΝΑΤΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ, είναι σήμερα στη διάθεση του εκπαιδευτικού κόσμου αλλά και όλων των ενδιαφερομένων σε όλο τον κόσμο. Παντρεύοντας την παράδοση με την τεχνολογία ανοίγουμε ένα παράθυρο προς τις ρίζες μας, τον πολιτισμό μας και επανακαθορίζουμε την πορεία μας στον κόσμο. Επισκεφτείτε τη Διαδικτυακή Πύλη που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Έργου «Ψηφιοποίηση και Προβολή Υλικού του Ιδρύματος ΕΓΝΑΤΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ» και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ψηφιακή Σύγκλιση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας & της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανακαλύψετε την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων και παρακολουθείστε δωρεάν μαθήματα τηλεκπαίδευσης. Σας περιμένουμε στο http://archives.epcon.gr. Η σελίδα βρίσκεται υπο διαρκή ενημέρωση και ανανέωση.