Ο ρόλος των Πολιτιστικών Συλλόγων στο σημερινό γίγνεσθαι και η σχέση τους με τα πατρώα εδάφη
- Κατηγορία: Πολιτισμός Δημοσιεύτηκε: Τετάρτη, 19 Σεπτεμβρίου 2012 16:11 Εμφανίσεις: 18465
«Φύλαγέ μου, Θεέ μου, τουλάχιστον όσα έχουν πεθάνει» λέει η Κική Δημουλά, η Ακαδημαϊκός μας και τολμώντας να παραφράσω ασεβώς τη μεγάλη μας ποιήτρια, λέω κι εγώ «Φύλαγέ μου, Θεέ μου, τουλάχιστον όσα δεν θα πεθάνουν ποτέ»
Κρίνοντας από την ιδιότητά μου του αρχιτέκτονα-πολεοδόμου, θα περίμενε κανείς να αναπτύξω ένα θέμα σχετικό με τον φυσικό ή τον αστικό χώρο, παρ’ όλο που η Αρχιτεκτονική έχει ως αφετηρία επιστημονικής προσέγγισης τον κοινωνικό χώρο.
Ένα τοπίο είναι ένα κείμενο που καλούμαστε να διαβούμε, να δούμε και να διαβάσουμε. Ένα τοπίο αποτυπώνει το παρόν, φέρει ωστόσο κι ανεξίτηλα τα σημάδια του παρελθόντος. Στο χώρο θα μπορούσαμε να πούμε ότι συντελείται το αέναο μνημόσυνο της διαχρονίας στη συγχρονία. Η μνήμη, σύνθεση των στοιχείων του γεγονότος και των τεχνικών εγγραμματισμού του από την ανθρώπινη δραστηριότητα στο παρόν, καταγράφεται, αντικατοπτρίζεται στο τοπίο. Το τελευταίο νοείται ως το σύνολο των στοιχείων του φυσικού χώρου και της ανθρώπινης παρουσίας.
Στο Περιβόλι και στην περιοχή του υπάρχουν σήμερα εννέα ναοί. Απ’ αυτούς μόνο δύο διατηρούνται στην αρχική τους μορφή. Πρόκειται για τον καθεδρικό Ναό του Αγίου Γεωργίου και το πρόσφατα αναστηλωμένο καθολικό της υστεροβυζαντινής Μονής του Αγίου Νικολάου . Όλοι οι άλλοι ναοί του οικισμού (Άγιος Παντελεήμονας -κτίστηκε αρχικά το 1703-, η Αγία Παρασκευή, ο Άγιος Αθανάσιος, ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Σωτήρας) μαζί με το ερημωμένο και λεηλατημένο καθολικό της Μονής της Αγίας Τριάδος (σώζεται επιγραφή με ένδειξη 1729) χρονολογούνται μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο καθώς όλοι τους καταστράφηκαν κατά την πυρπόληση του χωριού από τους Γερμανούς το 1943.
Στο Μέτσοβο η ξυλογλυπτική τέχνη ξεκίνησε από πολύ παλιά. "Η μεγάλη ακμή και το άνθισμα της Μετσοβίτικης λαϊκής τέχνης άρχισε μετά το 1659, με τα εξαιρετικά πολιτικά και εκκλησιαστικά προνόμια, που απέσπασε απ' την Πύλη ο Μετσοβίτης αρχιτσέλιγκας Κύργος Φλόκας και καθιστούσαν το Μέτσοβο αυτόνομη δημοκρατία. Τότε και η ξυλογλυπτική ξέφυγε απ' τη χειροτεχνία κι ανέβηκε στο χώρο της τέχνης με τα τέμπλα, τους δεσποτικούς θρόνους, τους άμβωνες, τα προσκυνητάρια, τα κουβούκλια των επιταφίων, τ' αναλόγια, τα μανουάλια, τα μπαγκάρια και τα τόσα άλλα "ειδίσματα" των εκκλησιών , συνεχίστηκε απ' τον 17ο αιώνα ως τα σήμερα, κι έφτασε από γενιά σε γενιά στα χέρια των σημερινών ταλιαδόρων. Οι "κομπανίες" των ταλιαδόρων του Μετσόβου φτάνανε στις πιο αλαργινές πόλεις, για ν' αναλάβουν τα σπουδαιότερα έργα της ξυλογλυπτικής και να μεταλαμπαδεύσουν έτσι την τέχνη τους...
Πριν ξεκινήσω την εισήγηση μου θέλω να ευχαριστήσω την Οργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή για την τιμή που μου κάνουν , να με συμπεριλάβουν στους αξιόλογους εισηγητές του παρόντος συμποσίου.