Στη σήμερα άγνωστη Γράμμο(υ)στα και το Λινοτόπι, της Καστοριάς, είχε «μεταφερθεί» μετά την κατάκτηση της Καστοριάς από τους Τούρκους, η περιώνυμη ζωγραφική σχολή της λιμναίας πολιτείας από την οποία και μετοίκησαν οι πρώτοι καλλιτέχνες της Γράμμουστας, και του Λινοτοπίου^[1], στα πλαίσια της γενικευμένης φυγής των Ελλήνων προς τις ορεινές περιοχές.

Τα ζητήματα γύρω από την καταγωγή, το όνομα, τη γλώσσα και την ιστορική διαδρομή των Ελληνόβλαχων (Κουτσόβλαχων)¹ της βαλκανικής χερσονήσου είναι πολλά και ακολουθούν μια μακραίωνη πορεία, η οποία δε μας είναι γνωστή σε όλα της τα βήματα.

Τα βλάχικα είναι η μητρική μου γλώσσα. Μέχρι τα δέκα μου χρόνια τα μιλούσα με την ίδια άνεση που μιλούσα και τα ελληνικά. Με το πέρασμα των χρόνων και, κυρίως, μετά τον θάνατο των γονιών μου, άρχισα να τα ξεχνάω.

Στο κείμενο που ακολουθεί επιχειρείται μια συνολική, αν και συνοπτική, παρουσίαση των ελληνικών εμπορικών μεταναστεύσεων στην Κεντροανατολική Ευρώπη από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα.