Βιβλιοπαρουσιάσεις

Το βιβλίο της Βάσως Σειρηνίδου «Έλληνες στη Βιέννη» είναι βασισμένο στη διδακτορική της διατριβή που είχε τίτλο «Έλληνες στη Βιέννη (1780-1850)» και η οποία κατατέθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2002.
Στο βιβλίο η συγγραφέας συμπληρώνει ουσιαστικά τη διατριβή της, εννέα χρόνια αργότερα, αφού όπως γράφει και η ίδια στον πρόλογο: «Ερωτήματα που είχαν μείνει ανοικτά, κριτικές παρατηρήσεις, νέα βιβλιογραφικά δεδομένα, αλλά και ευρύτεροι ιστοριογραφικοί προβληματισμοί με οδήγησαν να ξαναπιάσω το νήμα αυτής της ιστορίας από την αρχή».
Τα στοιχεία που χρησιμοποιεί η Σειρηνίδου είναι βασισμένα σε επιστημονική έρευνα που προήλθε κυρίως μέσα από τα Αυστριακά αρχεία. Πέρα από τη χρησιμότητά του βιβλίου ως ερευνητικού βοηθήματος μπορεί να διαβαστεί και από τον απλό αναγνώστη που θέλει να μελετήσει και να κατανοήσει τη Βιεννέζικη κοινωνία της εποχής και κυρίως τη θέση των Ελλήνων μέσα σε αυτή.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Στη διάρκεια του μακρού 18ου αιώνα, άνθρωποι από τα νότια Βαλκάνια μετακινήθηκαν προς βορρά, ακολουθώντας τους δρόμους του εμπορίου. Αυτό το βιβλίο τους παρακολουθεί από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους, τα ορεινά της Ηπείρου και της Μακεδονίας, μέχρι και τον νέο τόπο εγκατάστασής τους, την πρωτεύουσα της Αψβουργικής Αυτοκρατορίας.

Εθνοτική και εθνοτοπική ταυτότητα στο Ζαγόρι τον 20^ο αιώνα
Από τη δεκαετία  του 1990 πληθαίνουν στην ελληνική βιβλιογραφία οι εμπεριστατωμένες εθνογραφικές μελέτες, στις οποίες ο όρος εθνοτική ταυτότητα περιγράφει την πολιτισμική ιδιαιτερότητα μιας ομάδας ανθρώπων που δεν είναι κατ' ανάγκη μειονότητα. Η τάση αυτή έχει επιτρέψει να έρθουν στο ερευνητικό προσκήνιο ζητήματα όπως οι τρόποι σχηματισμού μιας εθνοτικής ταυτότητας , οι σχέσεις των εθνοτικών ομάδων μεταξύ τους και με την κρατική εξουσία, η μετεξέλιξη μιας εθνοτικής ταυτότητας σε εθνοτοπική με την υιοθέτηση τοπικών πολιτισμικών εκφράσεων από μια εθνοτική ομάδα κτλ.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η παρούσα μελέτη. Ο χώρος της εθνογραφικής έρευνας είναι το Ζαγόρι της Ηπείρου, όπου οι εθνοτικές ομάδες των Βλάχων, των Σαρακατσάνων και των Γύφτων συγχρωτίστηκαν επί μακρόν με το ντόπιο πληθυσμιακό στοιχείο, τους Ζαγορίσιους, διαμορφώνοντας με ποικίλους τρόπους εθνοτοπική συλλογική ταυτότητα. Στο βιβλίο προσεγγίζονται αναλυτικά οι διαδικασίες σχηματισμού της ταυτότητας αυτής με τις διαφορετικές της όψεις, καθώς και η λειτουργικότητά της στο πεδίο του κοινωνικού ανταγωνισμού, ιδιαίτερα εκείνου ανάμεσα στις πιο δυναμικές από τις ομάδες αυτές, τους Ζαγορίσιους και τους Σαρακατσάνους.

Η ρουμανική προπαγάνδα αποτέλεσε κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας φαινόμενο ιδιότυπο. Ενώ έπρεπε να εκφράζει, όπως συνέβαινε με τα άλλα βαλκανικά κράτη, τους πόθους του ρουμανικού λαού για την απελευθέρωση των δούλων αδελφών που βρίσκονταν στις επαρχίες της Αυστροουγγαρίας, με την επενέργεια παραγόντων, που υπηρετούσαν τους σχεδιασμούς μιας ανεδαφικής μεγαλοϊδεατικής πολιτικής και τις περιστασιακές ανάγκες, στράφηκε προς άλλες κατευθύνσεις, άσχετες κατά βάση με τους πόθους του λαού που εξέφραζε. Έτσι, ο αλυτρωτικός αγώνας των Ρουμάνων της Τρανσυλβανίας και των άλλων γειτονικών περιοχών τοποθετήθηκε σ' ένα πεδίο, όπου ο συμβιβασμός και οι χαμηλοί τόνοι αποτελούσαν χαρακτηριστικά στοιχεία της δραστηριότητας που αναπτυσσόταν· κι όλα αυτά για χάρη μιας πολιτικής που απέβλεπε στη διάσωση «αδελφών», σκορπισμένων σ' όλη την έκταση της Βαλκανικής, σε περιοχές όπου δεν υπήρχε καμιά ελπίδα να επεκταθεί η κυριαρχία του ρουμανικού κράτους. Οι «αδελφοί» ήταν οι Κουτσόβλαχοι. Η ομοιότητα ορισμένων στοιχείων του γλωσσικού ιδιώματος που χρησιμοποιούν με τη ρουμανική γλώσσα, θεωρήθηκε από τους Ρουμάνους ως η κύρια απόδειξη της φυλετικής συγγένειας και πάνω σ' αυτό στηρίχτηκε η οργάνωση της προπαγάνδας τους.

Πρόκειται για τη συναγωγή των δημοσιεύσεων που αναφέρονται στην οικογένεια, στη συγγένεια και στον γάμο. Στηρίζονται σε αρχειακή έρευνα και στη μέθοδο της εθνοϊστορίας, σε επιτόπια εθνογραφική έρευνα / συμμετοχική παρατήρηση με τη μέθοδο της κοινωνικής ανθρωπολογίας και σε αξιοποίηση του πλουσιότατου λαογραφικού υλικού, κυρίως χειρόγραφες συλλογές, που εναπόκεινται στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και στο Σπουδαστήριο Λαογραφίας της Φιλοσοφικής Σχολής που Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το θεωρητικό και το ερμηνευτικό πλαίσιο των μελετών είναι η εθνολογία και η κοινωνική ανθρωπολογία. Γίνεται δηλαδή προσπάθεια να επισημανθούν οι τοπικές και οι εθνικές/εθνοτικές ιδιαιτερότητες, ώστε να σχηματισθεί μια σαφής εικόνα για το θέμα. Παράλληλα το ερμηνευτικό σχήμα επεκτείνεται σε μια δομολειτουργική/κοινωνιολογική προσέγγιση των δομών και των μορφών του οικογενειακού/συγγενειακού συστήματος, με εστίαση στις οικογενειακές και γαμήλιες στρατηγικές και στο κοινωνικό φύλο.

Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κυριακίδη τη νέα επιστημονική μελέτη της Αρμάνοι Φύλακες της Μακεδονίας, που αφιερώνεται εις μνήμην Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα άρχοντος.
Συγγραφέας της είναι ο Αρμάνος Πρόεδρος της Ε.Μ.Σ. Νικόλαος Ι. Μέρτζος, ο οποίος ήδη έχει αφιερώσει στη Βλαχόφωνη Ρωμιοσύνη μας πολλά άλλα εμβληματικά βιβλία του και δοκίμια. Στις 400 σελίδες του εξιστορεί τη συμβολή των Αρμάνων Βλάχων στον Μακεδονικό Αγώνα με εκατοντάδες αδιάσειστα τεκμήρια: διπλωματικά, πολιτικά και εκκλησιαστικά έγγραφα, απομνημονεύματα Μακεδονομάχων, επίσημες αναφορές των Ελληνοβλαχικών Κοινοτήτων της Μακεδονίας, μαρτυρίες Βουλγάρων, Ρουμάνων, Οθωμανών και Ευρωπαίων, εκθέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναμνήσεις επιζώντων, ειδικές επιστημονικές μελέτες για την ελληνική Παιδεία κ.ά.
Όλα τα τεκμήρια μαρτυρούν ότι κατά την κρίσιμη περίοδο 1903-1908, υπό εχθρική οθωμανική κυριαρχία, οι Αρμάνοι φρούρησαν αποφασιστικά τη Μακεδονία επειδή:

Το Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2014 και ώρα 8 μ.μ. στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής» στα Ιωάννινα, το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών παρουσιάζει το βιβλίο του Χρήστου Π. Βασιλείου, «Το τελευταίο τσελιγκάτο από το Βαθύπεδο Ιωαννίνων» (Ιωάννινα – 2013).
Ο Δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων, κ. Ιωάννης Σεντελές θα απευθύνει χαιρετισμό και στη συνέχεια για το βιβλίο θα μιλήσει ο Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο Μιχάλης Αράπογλου, Αρχιτέκτονας, ο Γιώργος Θεοδώρου, Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Βαθυπεδιωτών Ιωαννίνων και ο συγγραφέας.
Τα έσοδα από τις πωλήσεις του βιβλίου θα διατεθούν για τους σκοπούς της ΕΛΕΠΑΠ Ιωαννίνων.

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.