Η Ουγγαρία κατά το 16ο αιώνα ήταν διαιρεμένη σε τρεις περιοχές: την Τρανσυλβανία, τη βασιλική επικράτεια και τα κατεχόμενα από τους Τούρκους εδάφη.

Η πρωτεύουσα της αψβουργικής μοναρχίας, ακμαίο εμπορικό, τραπεζιτικό και πνευματικό κέντρο, αποτέλεσε -μεταξύ των άλλων αυστριακών πόλεων- σημαντικό πόλο έλξης για τους ορθόδοξους εμπόρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κυρίως από το 17ο αιώνα και εξής.

Η επαναπροσέγγιση της εικόνας που παραδοσιακά έχουμε σχηματίσει για τη Μοσχόπολη, όπως και η αναζήτηση της «τύχης» των κατοίκων της στην επαρχιακή πόλη της βορειοανατολικής Ουγγαρίας, το Μίσκολτς (Miskolc), προκάλεσαν στους ερευνητές από τα πρώτα κιόλας ερευνητικά τους βήματα μεγαλύτερη αμηχανία και προβληματισμούς από όσους είχαν οι ίδιοι υπολογίσει.

Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού «Μακεδονικά» είχαμε δημοσιεύσει μια ανέκδοτη έκθεση του γνωστού Ηπειρώτη εκπαιδευτικού Δημητρίου Μ. Σάρρου, πού αναφερόταν στην κατάσταση της ελληνικής παιδείας στην ύπαιθρο του καζά Θεσσαλονίκης κατά το 1906.