Ιστορικά στοιχεία.
Είναι γνωστό ότι μέχρι σήμερα, το όποιο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, ελληνικής και ξένης, είχε πάντα ως επίκεντρο τον γεωγραφικό χώρο των μητροπολιτικών εγκαταστάσεων των Βλάχων (Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Αλβανία), και πολύ λιγότερο τους χώρους της μετεγκατάστασής των. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, η σχετική βιβλιογραφία και η δημοσιευμένη έρευνα, στην οποία θα μπορούσε να ανατρέξει κανείς για να αντλήσει στοιχεία για την παρουσία των Βλάχων στον χώρο της Ανατολικής Μακεδονίας, και ειδικότερα για το χωριό Καλύβια του “Λαϊλιά” να είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Μετά από παύση περίπου 2 μηνών, λόγω καλοκαιριού, ήρθε ο καιρός να δραστηριοποιηθεί και πάλι ο σύλλογος. Πρώτη φθινοπωρινή εξόρμηση λοιπόν με στόχο το όρος Δούσκος ή Νεμέρτσικα. Πρόκειται για ένα βουνό πάνω στα ελληνοαλβανικά σύνορα με την ψηλότερη κορυφή του (Στρακαβέτσι ή Παπίγκι 2.486μ) μέσα στην Αλβανία ενώ η πιο ψηλή κορυφή εντός της Ελλάδας είναι η "Μερόπη" 2.100 μ..
Σκοπός μας είναι να ανέβουμε στην ελληνική κορυφή και να περπατήσουμε πάνω στη μακριά κι εντυπωσιακή κορυφογραμμή που συνδέει τις δυο κορυφές και να φτάσουμε στην αλβανική κορυφή.
Εξοχότατε κύριε Πρέσβυ,
Σε συνέχεια προσφάτου υιοθετήσεως από το Ρουμανικό Κοινοβούλιο τροποποιήσεως επί του άρθρου 1 του νόμου 299/13.11.2007, η Παγκόσμια Βλαχική Αμφικτιονία, ως ανώτερο αιρετό συλλογικό όργανο που εκπροσωπεί τις ανά την υφήλιο ενώσεις και συλλόγους των Ελλήνων Βλάχων κι ελληνικής καταγωγής βλαχόφωνων της Διασποράς, επισημαίνει τα εξής:
Α. Το παραπάνω άρθρο του νέου ρουμανικού νόμου 299 αναφέρει ρητώς ότι, το σύνολο των εκτός Ρουμανίας βλαχόφωνων πληθυσμών θεωρούνται Ρουμάνοι. Στο πλαίσιο αυτό, ως ρουμανικό στοιχείο της διασποράς, παρατίθενται οι παρακάτω ομάδες : armâni, armânji, aromâni, basarabeni, bucovineni, cuțovlahi, daco-români, fărșeroți, herțeni, istro-români, latini dunăreni, macedoromâni, macedo-români, maramureșeni, megleniți, megleno-români, moldoveni, moldovlahi, rrămâni, rumâni, valahi, vlahi,vlasi, volohi, macedo-armânji. Από την πλευρά μας τονίζουμε ότι, προφανώς δεν είμασταν κι ούτε είμαστε όλοι ίδιοι.
Στις 27 και 28 Απριλίου 2013 πραγματοποιήθηκαν διαδοχικά στο Düsseldorf και τη Frankfurt am Main οι συναντήσεις γνωριμίας κι ενημέρωσης του προέδρου της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας κ. Μιχάλη Μαγειρία με φορείς της Ελληνικής Ομογένειας στη Γερμανία.
Αντικείμενο των συναντήσεων ήταν η ενημέρωση των Ομογενών και της οργανωμένης Ομογένειας για τους ιδρυτικούς σκοπούς και στόχους της ΠΒΑ και η εξέταση δημιουργίας προϋποθέσεων συνεργασίας με τους ομογενειακούς φορείς για την καλύτερη προώθησή τους.
Στο Düsseldorf η ανταπόκριση των Ομογενών υπήρξε εντυπωσιακή κι ενθαρρυντική. Στις συναντήσεις πέραν μέρος ευάριθμοι Έλληνες ομογενείς βλαχικής καταγωγής αλλά και η οργανωμένη Ομογένεια. Τις θεσμικές εκφράσεις εκπροσώπησαν εκ μέρους του Έθνους ο κ. Ιάκωβος Κολλάρος από το Προξενείο της Ελλάδος στο Düsseldorf και εκ μέρους του Γένους και του Μητροπολίτου Γερμανίας και Έξαρχου Κεντρικής Ευρώπης κ.κ. Αυγουστίνου ο ιερέας Ιωάννης Ψαράκης.