Πολιτισμός

Η εν Μοσχοπόλει πνευματική κίνησις

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 07 Μαρτίου 2014 20:05    Εμφανίσεις: 5061

«Η Μοσχόπολις δύναται να καυχηθή, ότι έσχεν … άντρας λογίους, οίτινες διά της φιλεργίας αυτών και των συγγραφών ουκ ολίγον συνετέλεσαν εις την ανύψωσιν της αγωγής του υπό των τυράννων δυναστευομένου ελληνικού έθνους… ακμάζοντα ελληνικά σχολεία, ίδρυμα ανωτέρας εκπαιδεύσεως, ιδρυθέν τω 1774 υπό το όνομα Νέα Ακαδημία δηλούσι τας προόδους της πόλεως»¹ . Αυτή είναι η εικόνα της Μοσχόπολης, έτσι όπως παραδίδεται στις σελίδες του Νέου Ελληνομνήμωνα του 1913 από τον Σπυριδώνα Λάμπρου, διαπρεπή Έλληνα ιστορικό και καθηγητή του Πανεπιστημίου των Αθηνών.

Η Μοσχόπολη ή Βοσκόπολη (αλβ. Voskopojë), χωριό σήμερα της Βορείου Ηπείρου, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, περίπου 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κορυτσάς² .

Περισσότερα...

Ψηφιακή η Πολιτιστική Κληρονομιά των Βλάχων

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου 2014 19:03    Εμφανίσεις: 2644

«Ψηφιακή» η Πολιτιστική Κληρονομιά των Βλάχων με τη συμβολή του Ιδρύματος ΕΓΝΑΤΙΑ Ηπείρου. Η πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων, όπως αυτή τεκμηριώθηκε και ψηφιοποιήθηκε με βάση το υλικό που διαθέτει το Ίδρυμα ΕΓΝΑΤΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ, είναι σήμερα στη διάθεση του εκπαιδευτικού κόσμου αλλά και όλων των ενδιαφερομένων σε όλο τον κόσμο. Παντρεύοντας την παράδοση με την τεχνολογία ανοίγουμε ένα παράθυρο προς τις ρίζες μας, τον πολιτισμό μας και επανακαθορίζουμε την πορεία μας στον κόσμο. Επισκεφτείτε τη Διαδικτυακή Πύλη που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Έργου «Ψηφιοποίηση και Προβολή Υλικού του Ιδρύματος ΕΓΝΑΤΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ» και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ψηφιακή Σύγκλιση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας & της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανακαλύψετε την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων και παρακολουθείστε δωρεάν μαθήματα τηλεκπαίδευσης. Σας περιμένουμε στο http://archives.epcon.gr. Η σελίδα βρίσκεται υπο διαρκή ενημέρωση και ανανέωση.

Σίγνιλι

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 11 Ιανουαρίου 2014 18:56    Εμφανίσεις: 3853

Περιβόλι 7 Σεπτεμβρίου. «Μέγας Εσπερινός» παραμονή της «Στα-Μαρία νιίκα» στον Άη Γιώργη. Στον ήχο της καμπάνας διαπερνά το «Μεσοχώρι» μία φράση: « βα ιάσα σίγνιλι». Ο κόσμος αφήνει την πλατεία και κινείται προς την «περιοχή», όπως ονομάζεται ο αυλόγυρος της εκκλησίας του Άη-Γιώργη.
Από τη δυτική πόρτα του ναού εξέρχονται με τάξη στην αυλή, πρώτα το εκκλησίασμα κρατώντας τις οικογενειακές του εικόνες και παρατάσσεται δεξιά κι αριστερά του πλακόστρωτου περιγράμματος στη νοτιοδυτική πλευρά εξωτερικά του ναού.
Ακολουθούν τα παιδιά με τα εξαπτέρυγα, και κατόπι βγαίνουν απ’ το ναό οι εύζωνοι κρατώντας «Σίγνιλι», το μεγάλο «μπριγιάκι» του Αγίου Γεωργίου με τα δύο μικρότερα και την ασημοσκέπαστη εικόνα του προστάτη του τόπου Αγίου.

Περισσότερα...

Σ’ ντζόρτζιου: Διάβαση του χώρου και οργάνωση των συναισθημάτων

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 04 Ιανουαρίου 2014 09:05    Εμφανίσεις: 6972

Αν κάποιος επιχειρήσει να κατανοήσει τη συναισθηματική σχέση των Συρρακιωτών με το χώρο τους, το γενέθλιο τόπο στο παρελθόν, τη φαντασιακή εντοπιότητα για τους γεννημένους στο αστικό κέντρο απογόνους των παλιών ημινομάδων[1], η διερεύνηση της ταξινόμησης των εκκλησιών που υπάρχουν μέσα στα όρια της Συρρακιώτικης γεωγραφίας είναι ένας ασφαλής οδηγός. Εκτός από τον άγιο Νικόλαο, το Συγκέντρου (Άγιος Πέτρος αρχικά, Άγιοι Απόστολοι στη συνέχεια)[2], ο Προφήτης Ηλίας, ο Σωτήρας και η Παναγία οριοθετούν τον καλοκαιρινό χρόνο, την ευφρόσυνο περίοδο, κατά την οποία η κοινότητα ανασυγκροτούνταν μετά την αναγκαστική χειμωνιάτικη υπερορία  της στον κάμπο[3]. Ο εορτολογικός κύκλος που προαναφέρθηκε συνεχίζει να λειτουργεί ως συνεκτικός ιστός για τη διεσπαρμένη στα αστικά κέντρα κοινότητα, με κορύφωση το Δεκαπενταύγουστο[4].

Περισσότερα...

Βλάχοι-Αρμάνοι κιρατζίδες αγωγιάτες

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 09 Δεκεμβρίου 2013 09:25    Εμφανίσεις: 8287

Βλάχοι-Αρμάνοι οδίτες, δηλ. φύλακες οδικών διαβάσεων, και αγωγιάτες / κιρατζήδες* μεταφορείς ανθρώπων και αγαθών, στοίχειωναν κάποτε την πιο πολυσύχναστη και πιο σημαντική περιοχή του ελληνο-ρωμαϊκού κόσμου στον χώρο της χερσονήσου του Αίμου, την Ήπειρο και τη Μακεδονία, τις οποίες διέσχιζαν η Βασιλική Οδός των Μακεδόνων και η Εγνατία Οδός των Ρωμαίων, την αλλιώς Calea atsea Marea «Τον Μεγάλο Δρόμο» των Βλάχων. Οι πρώτοι βλαχόφωνοι αγωγιάτες, που καταγράφονται από την Ιστορία, είναι αυτοί που στις αρχές του 7^ουαιώνα συμπορεύονται με τον βυζαντινό στρατό σε εκστρατεία εναντίων των Αβάρων, όταν η μούλατου ενός γέρνει το φορτίο με τις αποσκευές και ο σύντροφός του τον ειδοποιεί με το περιβόητο πια torna, torna, frater «γέρνει,γέρνει, αδερφέ!».

Περισσότερα...

Βράβευση των μελών της «ΜΕΘΕΞΙΣ» στο Συρράκο

Κατηγορία: Πολιτισμός    Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 24 Αυγούστου 2013 10:14    Εμφανίσεις: 2467

Με μια σεμνή τελετή βράβευσης των μελών της πολιτιστικής κίνησης «Μέθεξις» από το Δήμο Βορείων Τζουμέρκων για τη δωρεά περίπου 50 φωτογραφικών πινάκων μεγάλων διαστάσεων στο Συνεδριακό Κέντρο Συρράκου αλλά και τη γενικότερη προσφορά τους στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου, έκλεισε ο τετραετής κύκλος της έκθεσης φωτογραφίας και του πολιτιστικού «εγχειρήματος» με τίτλο: «Συρράκο- Πέτρα και μνήμη και Φως- Ένα ταξίδι στο Χτες και το Σήμερα μέσα από την εικόνα, το λόγο και τον ήχο».
Τα μέλη της «Μέθεξις» Ηλίας Γκαρτζονίκας, Δημήτρης Γκαρτζονίκας, Χρήστος Κατσάνος και Βαγγέλης Γιωτόπουλος, από το 2009 ως το 2013, μέσω της έκθεσης και της εκδήλωσης που την πλαισίωνε σε κάθε τόπο που ελάμβανε χώρα (Συρράκο, Περιστέρι Αττικής, Γιάννινα και Πρέβεζα) και περιελάμβανε 17 επιμέρους δράσεις, εφάρμοσαν την τεκμηριωμένη άποψή τους για έναν πολυδιάστατο τρόπο προβολής τόπων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ο οποίος να ανταποκρίνεται στις συνθήκες και απαιτήσεις του 21ου αιώνα.

Περισσότερα...