«Οι κούνιες στο πασχαλινό πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου στα βλαχοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας και η κοινωνική διάσταση του δρωμένου»
Ένα από τα σπάνια λατρευτικά δρώμενα, που τελούνταν κατά την περίοδο του Πάσχα, είναι και οι κούνιες που συνηθίζονταν στα βλαχοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας (Κλεισούρα, Βλάστη, Νυμφαίο), αλλά και σε χωριά του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης καθώς και της υπόλοιπης Ελλάδας.
Η παρούσα ανακοίνωση στηρίζεται σε προφορικές κυρίως μαρτυρίες και ελάχιστα σε βιβλιογραφικές πηγές, γιατί το έθιμο μετά το 1970 έχει ατονήσει και δεν τελείται πλέον.

Το δρώμενο του Κλήδονα αποτελεί μια ιδιαίτερη εθιμική εκδήλωση, για την οποία αντλούμε πληροφορίες από τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς (Όμηρο, Ησίοδο, Ηρόδοτο, Αισχύλο, Σοφοκλή), αλλά και από τους βυζαντινούς Μιχαήλ Ψελλό (11ος αι.), Θεόδ. Βαλσαμώνα, Ιω. Ζωναρά (12ος αι.) και Ιωσήφ Βρυέννιο (15ος αι.) . Η λέξη κλήδονας προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κληδών, που σημαίνει τον μαντικό ψίθυρο, την προφητική ρήση, και γι’ αυτό κατ’ επέκταση σημαίνει τον οιωνό, το προμήνυμα, τη φήμη, το μάντεμα. Οι αρχαίοι την ημέρα της εορτής των Νουμηνιών είχαν και τη συνήθεια του κληδονισμού, εκληδονίζοντο, μάντευαν δηλαδή το μέλλον με τον κλήδονα.
Η ίδια τακτική συνεχίστηκε και κατά την έλευση του χριστιανισμού και την ένταξη των παγανιστικών εθίμων στο χριστιανικό εορτολόγιο . Το δρώμενο μάλιστα μαζί με άλλα έθιμα που ανάγονται στις θερινές τροπές του ηλίου συνδέθηκε με την εορτή των Γενεθλίων του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, του μεγαλύτερου προφήτη που προμήνυσε την έλευση του Χριστού , παρόλο που η Εκκλησία επιχείρησε μάταια να το καταδικάσει και να το καταργήσει, παρομοιάζοντάς το με βακχική – παγανιστική τελετή.

Η έμπρακτη απασχόληση του νέου ανθρώπου με την τέχνη των Μουσών, σύμφωνα με την Πολυξένη Ματέυ, δεν είναι πολυτέλεια και χαμένος χρόνος. Αντίθετα είναι κέρδος γιατί θα τον πλουτίσει ψυχικά, θα τον κάνει αισθητικά πιο ευαίσθητο και θα τον προστατέψει από τη μαζοποίηση, από το να γίνει δηλαδή θύμα της τραγικής ισοπέδωσης και ομοιομορφίας στην οποία καταδικάζει τον άνθρωπο ο σύγχρονος πολιτισμός.
Ο χορός ως μια κοινωνική πράξη ξεχωριστή, αποτελεί μια σύνθετη εκδήλωση, που κλείνει μέσα του την ιστορία της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Είναι ένας τρόπος έκφρασης, ένας τρόπος του "ομιλείν" και του "συνδιαλέγεσθαι". Ήταν ανέκαθεν πηγή χαράς και ομορφιάς, θρησκευτικής κατάνυξης, λατρείας, μαγείας ευφροσύνης ή θλίψης. Οι άνθρωποι χόρεψαν όλες τις ξεχωριστές στιγμές της ζωής τους. και εύρισκαν σ' αυτόν ένα θαυμάσιο αντιστάθμισμα των συναισθημάτων τους. Στη σκέψη του Έλληνα, ο χορός αποτελούσε μορφή και έκφραση του ελληνικού πολιτισμού. Στην αρχαιότητα, τόσο στην Αριστοτελική αντίληψη, όσο και στην Πλατωνική, θεωρούσαν τον "αχόρευτο" άνθρωπο ως "απαίδευτο" και αξιολογούσαν την όρχηση ως πρωταρχικό μέσο εκπαίδευσης και αγωγής.

Σκηνική παρουσίαση - Βασικές αρχές:
1. Η εκδήλωση αρχίζει με την άφιξη της αποστολής στο συγκεκριμένο χώρο (χώρα - αεροδρόμιο - θέατρο - σκηνή - πλατεία) και όχι την στιγμή εισόδου στη σκηνή, που αρχίζει να εξελίσσετε το καθαρά χορευτικό πρόγραμμα.
2. Την στιγμή κατά την οποία ο Χοροδιδάσκαλος δίνει οδηγίες, ή και όταν ακόμη χρειασθεί να γίνει αυτό ξαφνικά, όλοι οι χορευτές "καρφώνουν" το βλέμμα τους πάνω στο υπεύθυνο, τον παρακολουθούν σε κάθε λεπτομέρεια και εφαρμόζουν τα όσα τους ανέθεσε χωρίς διαμαρτυρίες. Όταν συμβεί να διαφωνούν ή και να μην πιστεύουν στα όσα τους ανέθεσε ο χοροδιδάσκαλος τους, τα εκτελούν και στον απολογισμό της εκδήλωσης εκφράζουν την άποψη τους.
3. Όχι ένταση, Όχι άγχος, Μόνον διάθεση για κέφι.
4. Ο καθένας σκέφτεται μόνον τον ρόλο του, ως ένας αλληλένδετος κρίκος της χορευτικής ομάδας, και ποτέ ως μεμονωμένο άτομο.
5. Όχι περιττές ερωτήσεις στον χοροδιδάσκαλο.
6. Οι σωστές αλλαγές του προγράμματος (Χορός - Μελωδία - Γενική χορευτική έκφραση - Ζωντανή κίνηση - Ψυχική συμμετοχή), εντυπωσιάζουν πάντα τον κάθε θεατή.