Βλαχοχώρια

Ιστορία
Βέβαιη γραπτή μαρτυρία για τη χρονολογία ίδρυσης του χωριού δεν υπάρχει. Με βάση όμως κάποιες χρονολογίες που εντοπίζονται στις εκκλησίες του χωριού μπορούμε να εντοπίσουμε το χτίσιμο των πρώτων σπιτιών στο πρώτο τέταρτο του 18ου αιώνα (1700-1725).Σε μια καταγραφή «οσπιτίων», σπιτιών δηλαδή, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1820 για λογαριασμό της Μητρόπολης Τρίκκης και Σταγών, αναφέρονται 60 «οσπίτια» στη «Λιπηνίτζα»...

Ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ άλλωστε κατά το διάστημα 1810-1815 παίρνει τα βουνά και τα λαγκάδια της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, μαγεμένος από την ελληνική φύση και παράδοση. Φθάνοντας στην περιοχή μας, γράφει:

Η Κλεισούρα ή Βλαχοκλεισούρα αποτελεί μια από τις πιο ιστορικές και ένδοξες κωμοπόλεις του Νομού Καστοριάς και γενικότερα της Δυτ. Μακεδονίας, που ανέδειξε πλήθος πνευματικών ανδρών και εμπόρων κατά την εποχή της ακμής της. Η κωμόπολη κτίστηκε κατά τον 15ο περίπου αιώνα με την συνένωση τεσσάρων ή πέντε οικισμών (Kotori di Iazia - Agru al Kiaku - Tsiresi - Kardzia - Gura) για την απόφυγή των επιδρομών και των λεηλασιών από τους Τουρκαλβανούς.
Η ονομασίας της νέας κωμόπολης σημαίνει το στενό πέρασμα σε τόπο δύσβατο (λατιν. clausura). Η παλαιά ονομασία της κωμόπολης είναι Βλαχοκλεισούρα και απαντάται σε κοινοτική σφραγίδα στον χαρτώο κώδικα «Οδηγίαι κοινωνικής συμπεριφοράς και βιβλίον ισολογισμών. Χειρόγραφα πρακτικών Δημογερόντων Κλεισούρας (1868-1880). Σχολική Βιβλιοθήκη Κλεισούρας. Νο 18», που βρίσκεται σήμερα στο Εθνολογικό-Λαογραφικό Μουσείο Κλεισούρας.

Το Σέλι είναι χτισμένο στο όρος Βέρμιο, σε υψόμετρο 1400 - 1540 μέτρων και βρίσκεται δυτικά της Βέροιας σε απόσταση 25 χιλιομέτρων και νοτιοδυτικά της Νάουσας σε απόσταση 15 χιλιομέτρων.
Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1826 - 1835 από Βλάχους κτηνοτρόφους που ήρθαν από την Πίνδο και συγκεκριμένα από τις περιοχές Αβδέλας (κυρίως) και Σαμαρίνας. 
Η πρώτη εγκατάσταση των κατοίκων έγινε στο νότιο άκρο του χωριού στην περιοχή Κρύες Βρύσες. Οι Βρύσες ήταν η κυριότερη πηγή νερού για το χωριό και αποτελούσαν τόπο συνάθροισης, κυρίως γυναικών, που γέμιζαν σκεύη με νερό για το σπίτι ή έπλεναν εκεί φλοκάτες και κουβέρτες. Συχνά πήγαιναν να γεμίσουν νερό τα παλικάρια του χωριού και εκεί γνώριζαν τις νεαρές κοπέλες για να προχωρήσουν στο προξενιό και στο γάμο.