Η Ασπροποταμίτικη χώρα ανήκει στο γεωγραφικό συγκρότημα της Πίνδου. Εκεί υπάρχουν πανέμορφα χωριά, όπως το Γαρδίκι, που είναι ένα από τα πολυανθρωπότερα και ζωτικότερα κέντρα του Ασπροποτάμου.
Βλαχοχώρια
Τα τοπωνύμια του Ξηρολίβαδου θα αναφερθούν σύμφωνα με το ανάγλυφο της περιοχής με τέτοια σειρά ώστε να γίνουν περισσότερο κατανοητά. Ο ευρύτερος χώρος του Ξηρολιβάδου μοιάζει με μία λεκάνη όπου στο κέντρο περίπου της λεκάνης αυτής βρίσκονται η Πάντια (το Τσαΐρι), η Μπάρα (η Λίμνη), τα Πεύκα και ο λόφος του Προφήτη Ηλία στις πλαγιές του οποίου είναι κτισμένο το χωριό. Γύρω –γύρω από τα μέρη αυτά υψώνονται τα βουνά και βέβαια η λεκάνη αυτή είναι ανοιχτή και χαμηλώνει προς το ανατολικό μέρος (προς την Βέροια).
Τα τοπωνύμια που θα παρουσιάσουμε ανήκουν μόνο στα σύνορα του Ξηρολιβάδου. Πρώτα θα αναφέρουμε την βλάχικη ονομασία τους και μετά θα την μεταφράζουμε στα ελληνικά.
Έτσι θα ξεκινήσουμε από το ανατολικό μέρος, θα προχωρήσουμε βόρεια ακολουθώντας την νοητή κυκλική γραμμή της λεκάνης, θα επιστρέψουμε στην αρχική μας θέση και μετά θα ανηφορίσουμε προς το κεντρικό μέρος της λεκάνης (προς το χωριό και τα πεύκα).
O οικισμός του Ξηρολιβάδου είναι κτισμένος στην ανατολική άκρη μιας πευκόφυτης κοιλάδας επάνω στο Βέρμιο όρος, σε υψόμετρο 1.220 μέτρων και σε απόσταση 19 χιλιομέτρων δυτικά της Βέροιας. Το χωριό, που σήμερα αριθμεί 350 σπίτια, βρίσκεται δίπλα σε μια μικρή λίμνη, τη «Μπάρα» και μεταξύ αυτού και του πευκοδάσους παρεμβάλλεται ένα απέραντο λιβάδι.
Περίληψη:
Με αντικείμενο μελέτης συγκεκριμένες ορεινές κοινότητες της Πίνδου, η ανακοίνωση αναφέρεται στις συζητήσεις για τη σχέση του πολιτισμού με τις αντιλήψεις του χώρου, στον προβληματισμό δηλαδή για ζητήματα όπως η ιδεολογική αναπαράσταση του τόπου, η ερμηνευτική λειτουργία του τοπίου αλλά και η αμφισβήτηση της τοπικής οριοθέτησης της ταυτότητας. Προσεγγίζει δηλαδή τις έννοιες του χώρου, του τόπου και του τοπίου, της εντοπιότητας και της «απεδαφοποίησης» της ταυτότητας, ζητήματα που υπερβαίνουν μονοσήμαντες τοπικές προσεγγίσεις και παραπέμπουν σε υπερτοπικές θεωρήσεις. Η μελέτη του τοπικού και οι θεματικές με τις οποίες συνδέεται - το βίωμα, η μνήμη και η αναπαράσταση-, ο επαναπροσδιορισμός των διαστάσεων του χώρου, η μελέτη της τοπικής ιδιαιτερότητας μέσα από την ιστορικότητά της και τις δομικές συναρθρώσεις της, η σχέση τελικά της παράδοσης με τη νεωτερικότητα, αποτελούν αντικείμενο προβληματισμού τόσο στο εσωτερικό των ανθρωπιστικών επιστημών αλλά και θέμα ευρύτερου διεπιστημονικού διαλόγου και διαμορφώνουν το πλαίσιο για τη διεύρυνση της θεωρητικής και μεθοδολογικής οπτικής της Λαογραφίας.