Τον παλιό εκείνο καιρό στη Τζούρτζια

Τα παλικάρια της Τζιούρτζιας Ασπροποτάμου. 1936Τζούρτζια Ασπροποτάμου. Την παραμονή της Αγίας Μαρίνας κατά τις 5:00 το απόγευμα ξεκινούσαν, ο παπάς του χωριού, οι επίτροποι της εκκλησίας με τα μουλάρια φορτωμένα τα καζάνια και τα ανάλογα τρόφιμα που θα φτιάχνανε το φαγητό στην Αγία Μαρίνα και θα μοιράζανε στον κόσμο μετά την λειτουργία.

Γινότανε η έπαρση της σημαίας της κοινότητας στην πλατεία μπροστά στο κοινοτικό κατάστημα, με τον Εθνικό Ύμνο που παιζότανε από το τοπικό λαϊκό συγκρότημα με κλαρίνο και λαούτο. Μετά προχωρούσε μπροστά η σημαία, πίσω ο παπάς, οι επίτροποι και άλλοι χωριανοί που θέλανε να διανυκτερεύσουν στην Αγία Μαρίνα και από πίσω ακολουθούσανε τα φορτωμένα μουλάρια.
Βλάχικα έθιμα και παραδόσεις στο πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας

Η πομπή ακολουθούσε την διαδρομή, Μπρίμπα, Νταλιάνα, Στρισόρου και στη συνέχεια στην Αγία Μαρίνα. Στην Αγία Μαρίνα τους περιμένανε τα τάματα προς σφαγή για το φαγητό. Δηλαδή δωρεές προβάτων, αρνιών που έκαναν διάφοροι χωριανοί προς την Αγία Μαρίνα. Αφού γινότανε ο εσπερινός μετά ακολουθούσε ο εθελοντισμός για την προπαρασκευή των εστιών μαγειρέματος και το μάζεμα των ξύλων από το δάσος. Οι ειδικοί σφάζανε τα ζώα και τα ετοιμάζανε για το μαγείρεμα της άλλης ημέρας. Τα εντόσθια γινόντουσαν κοκορέτσια για το βράδυ της παραμονής και για αυτούς που βοηθούσανε στην προπαρασκευή των φαγητών και άλλων εργασιών της εκκλησίας (καθάρισμα, πλύσιμο κλπ).

Ανήμερα της Αγίας Μαρίνας πρωί-πρωί ξεκινούσε ολόκληρο το χωριό, γέροι, νέοι και μικρά παιδιά, να ανέβουν προς την Αγία Μαρίνα με τους τροβάδες γεμάτους τρόφιμα και δαμιτζάνες κρασί για το πανηγύρι. Γινότανε η λειτουργία, ακολουθούσε η δημοπρασία της εικόνας, δηλαδή όποιος θα προσέφερε τα περισσότερα θα κρατούσε την εικόνα της Αγίας Μαρίνας κατά την λειτουργία που γινότανε έξω από την εκκλησία.

Οι πιο γνωστοί τελάληδες των δημοπρασιών ήτανε οι μακαρίτες μπάρμπα Στέλιος Κούτσιας (Μπέκιος) και Γiάννης Ντίκος (Καρκαμπέτας). Μετά την αρτοκλασία άρχιζε το μοίρασμα των φαγητών σχηματίζοντας μία μεγάλη ουρά γύρω από τα μεγάλα καζάνια και τα φαγητά συνήθως ήτανε κρέας – πατάτες, κρέας – μανέστρα ή κρέας – ρύζι. Εν τω μεταξύ πολλοί είχανε φτιάξει και τα δικά τους κεμπάπια και τα ψήνανε. Η κάθε οικογένεια είχε και το δικό της λημέρι κάτω από τις αγριοκερασιές.

Ακολουθούσε φαγοπότι, πειράγματα και οι οργανοπαίχτες πηγαίνανε από παρέα σε παρέα και παίζανε τραγούδια της τάβλας που ζητούσε η κάθε παρέα αφού κερνούσε το ανάλογο τίμημα. Οι περισσότεροι ζητούσανε τραγούδια της ξενιτιάς διότι είχανε πολλούς ξενιτεμένους, παίζανε πολύ και το τραγούδι του Καταραχιά αφού το βουνό το βλέπανε απέναντι. Το απόγευμα μετά το μεθύσι γινότανε χορός πίσω από την εκκλησία με τα τοπικά κλαρίνα και μόλις ο ήλιος έφτανε στην κορυφή των πέντε πύργων ξεκινούσανε όλοι για το χωριό με τους νέους οργανωμένους σε παρέα με την σημαία και τα όργανα μπροστά να παίζουν το τραγούδι της Κυρά Γιώργαινας.
Έτσι πέρασε και φέτος η ημέρα της Αγίας Μαρίνας, νοσταλγώντας τα παλιά.

Τον παλιό εκείνο καιρό - κείμενο Χρήστου Λαϊάκη, Ιούλιος 2002
πηγή: tamos.gr

Αναζήτηση