Προλογικά
Η ιστορία των Βλάχων χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πρόθεση του συγγραφέα αυτών των γραμμών δεν είναι να μελετήσει την ιστορική διαδρομή τους στο απώτατο παρελθόν, αλλά: 

-Να εντοπίσει τις Βλάχικες ομάδες της Κατερίνης
-Να καταγράψει την πορεία τους από τις βλάχικες μητροπόλεις προς την Κατερίνη κατά του τελευταίους αιώνες.
-Να εντοπίσει τους ιδιαίτερους λόγους, για τους οποίους οι Βλάχοι αυτοί επέλεξαν για μόνιμη εγκατάσταση την πόλη μας
-Και γενικά, να διερευνήσει την πρόσφατη ιστορία τους.
Πρόκειται για μια πρώτη καταγραφή. Το ενδιαφέρον όμως που προκάλεσε στον υπογράφοντα η ενασχόληση με το θέμα αυτό καθώς και η ανάδειξη πολλών άλλων πλευρών της πρόσφατης ιστορίας των Βλάχων της Κατερίνης, μας υποχρεώνει να συνεχίσουμε την έρευνα.Η πρόσφατη τετράτομη έκδοση των μελετών για τους Βλάχους του συναδέλφου εκπαιδευτικού κ.Αστέριου Κουκούδη (έκδοση που βραβεύτηκε από την Προεδρία της Δημοκρατίας), στάθηκε η αφορμή αλλά και πολύτιμος οδηγός στο ακανθώδες και σύνθετο ιστορικό πρόβλημα των Βλάχων.

Στις 21 Μαΐου του 1911 ο Γερμανός αλπινιστής και φυσιοδίφης Έντουαρντ Ρίχτερ φθάνει στον Κοκκινοπλό, μέσω Θεσσαλονίκης και Κατερίνης, με σκοπό να ερευνήσει τις κορυφές του Ολύμπου. Εκεί φιλοξενείται, όπως και το προηγούμενο καλοκαίρι, στο σπίτι του Κοκκινοπλίτη εμπόρου Γιάννη Μαρωνίδη, ο οποίος ήταν επίσης πρόεδρος της μυστικής οργάνωσης του Κοκκινοπλού «Επιτροπή Μακεδονικού Αγώνα».

Η εισήγησή μου για την περιοχή των δύο χωριών, θα έχει αναφορά κατά κύριο λόγο στο Συρράκο Ιωαννίνων, αφού λόγω της καταγωγής από αυτό και της χρόνιας ενασχόλησης με την καταγραφή στοιχείων του Λαϊκού Πολιτισμού του, μου αλλά χάριν συντομίας, η πιο τεκμηριωμένη παράθεση των στοιχείων που αφορούν σ’ αυτό, θεωρώ ότι θα βοηθήσει να κατανοηθεί καλύτερα η ιδιαιτερότητα της χορευτικής παράδοσης της περιοχής που αναφερόμαστε, σε σχέση με άλλες της Ηπείρου και της χώρας.
Άλλωστε, σε γενικές γραμμές, τα στοιχεία που αφορούν στην ιδιαιτερότητα των χορών στα δύο χωριά, στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ίδια. 
Ο παραδοσιακός χορός δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκομμένος και να εξεταστεί ξεχωριστά από ένα σημαντικό αριθμό στοιχείων που προκάλεσαν την ανάγκη ύπαρξής ή εξέλιξής του, όπως π.χ. την γενικότερη δομή της κοινωνίας, τις κοινωνικές- οικονομικές- πολιτικές- πολιτιστικές συνθήκες, την ιστορία, τις κλιματολογικές συνθήκες, το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων κ.α.

O Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης προέβη στην έκδοση του έργου ‘Λεξικό της Κουτσοβλαχικής του Λιβαδίου Ολύμπου – Λέξεις, Ιστορία, Παράδοση & Λαίκός Πολιτισμός – Παράγωγα, Συνώνυμα, Ετυμολογία’ του συγγραφέα Κώστα Προκόβα, πρ. Διευθυντή του Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη του Α.Π.Θ.