Ήθη και έθιμα

Χαιρετισμός
Τον αξιότιμο πρόεδρο της Π.Ο.Π.Σ. Βλάχων κ. Κωνσταντίνο Αδάμ και τα σεβαστά Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου επιθυμώ να ευχαριστήσω δια την τιμητική τους πρόσκληση να συμμετάσχω σήμερα, στο 7ο τούτο σεμινάριο Λαογραφίας, που πραγματοποιείται εδώ στην όμορφη, τη γραφικωτάτη και πανελληνίως γνωστή Σαμαρίνα. Ευχαριστώ επίσης τον αξιότιμο πρόεδρο του συνδέσμου Σαμαριναίων Λάρισας και περιχώρων κ. Μιχαήλ Σακελάρη, καθώς και τον εξ Ιωαννίνων εκλεκτό εκπαιδευτικό και φίλο κ. Ιωάννη Αυδίκο για την πρότασή του προς το Δ.Σ. της Π.Ο.Π.Σ. Βλάχων.
Είναι η πρώτη φορά που παρευρίσκομαι σε μία τέτοια συνάντηση των Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων και ομολογώ πως με διακατέχει συγκίνηση και πατριωτική έξαρση, διότι διαπιστώνω πως όλα τα Μέλη των Συλλόγων σας βιώνουν πραγματικά αυτό που ονομάζουμε ελληνική παράδοση, η οποία δεν είναι κάτι το στατικό ούτε το μουσειακό, αλλά δυναμική στάση και διαχρονική πορεία της πολιτιστικής και πνευματικής μας ζωής, αδιάκοπη και αδιάσπαστη στον καθόλου Εθνικό μας βίο.

Το παρακάτω κείμενο δε γράφτηκε από κάποιον συγγραφέα, ούτε γράφτηκε για εμπορικούς σκοπούς. Είναι μια προσπάθεια κάποιων μελών του Συλλόγου της Ιεροπηγής να καταγράψει τα ήθη και έθιμα των Βλάχων της περιοχής. Είναι αφηγήσεις των παππούδων και γιαγιάδων μας που μας βοήθησαν στην καταγραφή αυτή και θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε πάρα πολύ γι’ αυτό. Επίσης είναι αναμνήσεις από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, ότι θυμόμαστε από αυτούς όταν μας αφηγούνταν σαν παραμύθι πως μεγάλωσαν, παντρεύτηκαν και έζησαν τη ζωή τους.

Για πρώτη φορά προβλήθηκαν από την τηλεόραση (κανάλι TV 100-25/12/2005) τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα των βλαχοφώνων κατοίκων του χωριού Αρχάγγελος Ν.Πέλλας.
Την 1η εκπομπή αφιέ­ρωμα στο χωριό Αρχάγγελος - Εξα­πλατά­νου όπου παρουσιάστηκαν, από τα μέλη του χορευτικού τμήμα­τος του Μ. Πολιτι­στικού Συλλόγου Αρχαγγέλου οι χοροί της επαρχίας, ακολούθησε η παρουσίαση των Χριστουγεννιάτικων εθίμων:
Α) Των φωτιών στην ύπαι­θρο. Νέοι άναβαν, παραμονή των Χρι­στουγέννων, περιμετρικά του χωριού σε όλες τις γειτονιές και σε συγκεκριμέ­νες θέσεις φωτιές που έκαι­γαν όλο το βράδυ. Σε αυτές έκαιγαν, κέδρα, ξύλα που έκλεβαν από τις γειτο­νιές, αλλά και λαστιχένια παπού­τσια που μάζευαν από τις εισόδους των σπιτιών.

Ήρθαν τα Χριστούγεννα κι εκτός από τις ευχές μου για χρόνια καλά, μ' υγεία, αγάπη, ειρήνη για σας, τους δικούς σας κι όλη την ανθρωπότητα, καιρός είναι να γράψουμε κάτι για τα έθιμα των γονέων και των παππούδων μας που κρατήσαμε ζωντανά ως σήμερα.