Η γλώσσα των Βλάχων (Καραγκούνηδων) της Ακαρνανίας, Βασιλείου Αντώνιος

Αντώνιος Β. Βασιλείου, Η γλώσσα των Βλάχων (Καραγκούνηδων) της Ακαρνανίας: Καταγραφή μιας γλώσσας υπό εξαφάνισηΑντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί η μελέτη του ιδιώματος της Βλάχικης (Καραγκούνικης) γλωσσικής ομάδας της Ακαρνανίας. Σκοπός της είναι η συγχρονική μελέτη των σημαντικότερων στοιχείων του Βλάχικου αυτού γλωσσικού ιδιώματος (φωνητική-φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη κ.λπ.).

Επίσης στόχο αποτελεί η καταγραφή αλλά και ο σχολιασμός του λεξιλογίου του παραπάνω ιδιώματος σε τομείς όπου αυτό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συγκεκριμένα στο πεδίο της ονομαστικής (κυρίως ανθρωπωνυμική και τοπωνυμική). Η εργασία βασίζεται πρωτίστως σε πρωτογενή (επιτόπια) αλλά και σε δευτερογενή έρευνα (ανασκοπήσεις). Ειδικότερα στο πρώτο μέρος της εργασίας γίνεται ανασκόπηση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Η ανασκόπηση αυτή αφορά κυρίως την ιστορία των Βλάχων της Ακαρνανίας και τη γλώσσα τους. Επίσης στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από πρωτογενή έρευνα που διεξήχθη σε διάφορα αρχεία (όπως: Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχείο της Βουλής των Ελλήνων, Εθνική Βιβλιοθήκη, Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, Εθνική Στατιστική Υπηρεσία κ.λπ.) και αφορούσε τη Βλάχικη γλωσσική ομάδα της Ακαρνανίας. Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν η ένταξη της συγκεκριμένης γλωσσικής ομάδας στον χώρο και τον χρόνο κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Στο δεύτερο μέρος πραγματοποιείται μελέτη της συγχρονικής κατάστασης της γλώσσας. Γίνεται μια προσπάθεια, τόσο μέσα από επιτόπια έρευνα όσο και με βιβλιογραφική ανασκόπηση, για τη δημιουργία "Γραμματικής" του συγκεκριμένου γλωσσικού ιδιώματος σε φωνητικό-φωνολογικό, μορφολογικό και συντακτικό επίπεδο, καθώς και για τη μελέτη των ενδεχόμενων επιδράσεων με τις γειτονικές (ελληνόφωνες) περιοχές. Το γλωσσικό υλικό που αποτελεί τη βάση ανάλυσης του συγκεκριμένου ιδιώματος είναι πρωτότυπο και προέκυψε μέσα από απομαγνητοφώνηση αφηγήσεων (συνεντεύξεων) των πληροφορητών αλλά και από συζητήσεις μαζί τους, αφού ως γνωστόν δεν υπάρχει κάποια γραπτή πηγή. Οι πληροφορητές μας ήταν κυρίως άτομα μεγάλης ηλικίας, μόνιμοι κάτοικοι των χωριών τους, και ασχολούνταν ή ασχολούνται ακόμη και σήμερα με την κτηνοτροφία ή/και τη γεωργία. Η επιλογή τους έγινε κυρίως με κριτήριο τον βαθμό κατοχής της γλώσσας αλλά και την προθυμία τους να συμμετάσχουν στην έρευνά μας. Επίσης ένα μεγάλο κομμάτι του υλικού είναι προϊόν μακροχρόνιων προσωπικών παρατηρήσεων, μιας και το ιδίωμα αυτό αποτελεί μητρική μας γλώσσα. Για τη μελέτη του γλωσσικού υλικού στηριχθήκαμε σε ανάλογες επιστημονικές εργασίες εγνωσμένου κύρους τόσο από την ελληνική όσο και από τη διεθνή βιβλιογραφία. Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκαν πολλές και σημαντικές διαφορές του συγκεκριμένου Βλάχικου ιδιώματος σε σχέση με τα άλλα ιδιώματα της ίδιας γλώσσας. Οι διαφορές αυτές αφορούν κυρίως το φωνολογικό, το μορφολογικό αλλά και το λεξιλογικό επίπεδο, π.χ. αλλοφωνία του /l/, ιδιαίτερος σχηματισμός του μέλλοντα, ελάχιστη χρήση του γερουνδίου, εκτενής δανεισμός από την αλβανική γλώσσα με την οποία είχαν έρθει σε επαφή κατά τους προηγούμενους αιώνες τα μέλη της συγκεκριμένης γλωσσικής ομάδας. Διαβάστε την παρουσίαση της έντυπης μορφής.  Διαβάστε την διατριβή online ή κατεβάστε τη

 

Αναζήτηση