Είναι μεγάλη σε όγκο και ποιότητα η ιστοριογραφική παραγωγή, αναμφισβήτητα, για τους βλάχους στη σημερινή βαλκανική χερσόνησο.

Κατά τη διάρκεια των τουρκικών χρόνων, στις πλαγιές του Ολύμπου και των γύρω ορεινών όγκων αναπτύχθηκε μία σχετικά μικρή σε αριθμό, αλλά πολύ δυναμική ομάδα βλάχικων οικισμών και εγκαταστάσεων, αποκομμένων κατά κάποιον τρόπο από τον κύριο κορμό των βλαχοχωριών, που την ίδια περίοδο μοιάζει να συγκεντρώθηκαν ή να αποτραβήχτηκαν κατά μήκος της Πίνδου.

Κάτι σαν παραμύθι λίγο πριν κοιμηθούμε!!! ΠΑΪΛΙ ΑΛ ΠΡΕΦΤΟΥ (Τα άχυρα του παπά). Ο ΓΑΛΑΞΙΑΣ.

Το δεύτερο τεύχος του βιβλίου «Ακούω και Διαβάζω Βλάχικα» της Κούλας Λέντζιου Τρίκου περιέχει πενήντα (50) ηχογραφημένα κείμενα στη βλάχικη γλώσσα, και τη προστακτική 155 ρημάτων.