Γράμμουστα - Γκιζντόβα

Γράμμος, κορυφή 2520. Σύλλογος Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων Σ.Π.ΟΡ.ΤΣημείο συνάντησης το Νεστόριο Καστοριάς για τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου Πεζοπορίας-Ορειβασίας Τρικάλων και δρομολόγιο μέσω του χωριού Πεύκος. Ακολουθώντας τις ταμπέλες περνάμε σωρούς από πέτρες που μοιάζουν με διαλυμένα χωριά. Πρώτο το Λιανοτόπι που φημιζόταν για τη σχολή αγιογράφων του και κατόπιν το μουσουλμανικό Βερτενικ. Πλησιάζοντας στη Γράμμουστα το τοπίο αλλάζει εντελώς, οι καταπράσινες απαλές γραμμές των βοσκοτόπων σχηματίζουν ένα μαγευτικό ανάγλυφο που όταν το αντικρίζεις σούρουπο μοιάζει εξωπραγματικό, ασυνήθιστο.

 Η Γράμμουστα δεν μοιάζει με κανένα από τα χωριά που έχουμε γνωρίσει έως σήμερα. Μερικά σπίτια σώζονται γύρω από διάσπαρτα ερείπια, χαλάσματα παλαιών σπιτιών το κοινοτικό γραφείο είναι καφενείο, ψησταριά. Ελάχιστοι άνθρωποι, ένα τροχόσπιτο με στέγαστρο από κλαδιά, μερικές καλύβες φτιαγμένες με οτιδήποτε υλικό μπορεί κανείς να φανταστεί: ξύλα, πέτρες, τσίγκο, πλαστικό, κλαριά, χώμα. Τέσσερις πέτρινοι τοίχοι μένουν όρθιοι από την εκκλησία της Κοιμήσεως Θεοτόκου, άλλωστε όλα τα βλαχοχώρια έχουν προστάτιδα την Παναγία και κάνουν πανηγύρι στις 15 Αυγούστου. Αυτό το χωριό που στους ταξιδιωτικούς χάρτες αναφέρεται ως «Ερείπια Γράμμου» στην ακμή του είχε 3000 κατοίκους και πολλές χιλιάδες ζώα, αργυροχρυσοχόους, αγιογράφους. Καταστράφηκε από τον Αλή πασά στα 1749. Οι κάτοικοι από τη Γράμμουστα και το Λιανοτόπι μετακόμισαν μαζικά. Το χωριό ξαναφτιάχτηκε αλλά το τελειωτικό χτύπημα δόθηκε στον εμφύλιο πόλεμο. Το 1955 ακολούθησε πρόγραμμα εποικισμού αλλά τίποτε, πολλοί λένε πως η Λιανοτόπι θα ξαναζωντανέψει, η έδρα της κοινότητας στο Άργος Ορεστικό που βρίσκεται προσπαθεί να διαμορφώσει ένα σχέδιο ανάπτυξης του χωριού.
Ο χώρος αυτός που βρισκόμαστε είναι οριακός. Βρίσκεται ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη, αλλά παλιότερα ήταν χώρος συνάντησης διαφόρων εθνικών ομάδων. Σλαβόφωνοι, Βλαχοφωνοι, Αλβανόφωνοι, μουσουλμάνοι, χριστιανοί ζούσαν χωρίς κανένα πρόβλημα. Υπήρχε αμοιβαίος σεβασμός στην πίστη και στην διαφορετικότητα, αλλά και στην επιχειρηματικότητα. Οι βλάχοι ήταν κτηνοτρόφοι, οι σλαβόφωνοι γεωργοί, ξυλουργοί, υλοτόμοι, ο καθένας είχε το δικό του ζωτικό χώρο χωρίς συγκρούσεις. Μεγάλο πλήγμα για την περιοχή ήταν ο Εμφύλιος πόλεμος που ανάγκασε το γηγενή πληθυσμό να εγκαταλείψει την περιοχή να βρεθεί «απέναντι». Να μην μπορεί να επιστρέψει και έτσι να εποικιστεί ο τόπος από άλλους που θα μεταφερθούν από τη νότια Ελλάδα. Μπορεί να μην είναι εμφανές στα μάτια των απλών ανθρώπων που ζουν εδώ αλλά ετούτο το τοπίο που απλώνεται είναι μοναδικό και μοναχικό προς τις κορυφές του Γράμμου, διαμορφώθηκε συνολικά από την παρουσία του ανθρώπου.
Σκαρφαλώνουμε στις πλαγιές με τους ομαλούς λοφίσκους προς την κορυφή Σακούλι. Σε ανήλιαγα κομμάτια νωρίς το πρωί με τον ήλιο ακόμη να ξεπροβάλει αχνά στον ορίζοντα προμηνύοντας μια θαυμάσια ημέρα. Η Δρακόλιμνη ήταν αόρατη και το μάτι έψαχνε, το σώμα κουρασμένο στον ανήφορο ακολουθούσε και συμμετείχε στην ανάβαση, αλλά η ψυχή είχε φτερά, πετούσε κυριολεκτικά και χαιρόταν. Έμοιαζε σαν μια περιπλάνηση χωρίς οδηγό, δίχως μονοπάτι, χωρίς ακριβή πορεία και κατεύθυνση. Κανείς μας όμως δεν ανησυχούσε για το που βρίσκεται αυτή η περίφημη λίμνη με το στοιχειό του Γράμμου.
Αλπική λίμνη Γκιζντόβα (υψ. 2350 μ.)Κάποια στιγμή τα σημάδια άρχισαν να ξεκαθαρίζουν σύμφωνα με τις περιγραφές και η θέα της λίμνης στα 2350 μέτρα μας αφήνει άφωνους. Απερίγραπτο θέαμα. Η Λίμνη είναι γεμάτη δρακάκια (τρίτωνες), έχει νερό όλο το χρόνο και είναι αρκετά βαθιά. Η παράδοση λέει ότι το στοιχειό του Γράμμου βρισκόταν πιο κάτω στην Αετομηλίτσα και κρατούσε το χωριό να μην πέσει. Τρεις γυναίκες Γραμμοστιανές το έκλεψαν και το έφερναν στο χωριό τους για να στεριώσει. Ανηφορίζοντας έκαναν στάση και το στοιχειό δάκρυσε και δημιουργήθηκε η άλλη λίμνη του Γραμμου η Σκρίτζα(Μουτσιάλια).Τελικά το έφεραν εδώ πάνω και η Γράμμουστα στέριωσε ενώ η Αετομηλιτσα όχι (συχνές κατολισθήσεις).
Στις μέρες μας η λίμνη έχει εθνικοποιηθεί πήγαν λένε να την πάρουν οι Αλβανοί και πνίγηκαν. Η ονομασία της λίμνης (Γκιζντόβας) προέρχεται από μια βρύση που βρίσκεται μέσα στο Αλβανικό έδαφος. Εκεί κάποιος ληστής συνέλαβε καμία δεκαριά γυναίκες και τις ανάγκασε να χορέψουν γυμνές μπροστά του. Από αυτό το χορό πήρε το όνομα της η βρύση αλλά και η λίμνη. Χωρισμένη στα δυο η Δρακόλιμνη του Γράμμου βρίσκεται πάνω στο νοητό όριο που χωρίζει την Ελλάδα από την Αλβανία αλλά δεν είναι αυτό που σου κόβει την ανάσα, ούτε η τρομερή θέα ούτε η αίσθηση ότι εάν πάρεις λάθος δρόμο θα βρεθείς στην Αλβανία. Είναι η φαντασία που ζωντανεύει τους μύθους, τους θρύλους και την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδος που άφησε σε αυτόν τον τόπο τα καλύτερα παιδιά της, και τα διάσπαρτα απομεινάρια (πυροβολεία, αμπριά, σκουριασμένα κιβώτια πυρομαχικών) την θυμίζουν σε μας και σε όλους τους επισκέπτες.
Αφήνουμε τη λίμνη και περνούμε το δρόμο κορυφογραμμή κατά μήκος των αλβανικών συνόρων για την ψηλότερη κορυφή του Γράμμου το 2520. Οι εικόνες δεν μεταφέρονται στο χαρτί και το φωτογραφικό φιλμ αδύναμο μπροστά στο υπερθέαμα αυτής της διαδρομής. Κορυφή Γκούμπελ, κατάβαση, πέρασμα του αυχένα και ανάβαση στο 2520.Το μάτι και οι αισθήσεις απελευθερωμένες καταπίνουν λαίμαργα το απίθανο θέαμα και προς την Ελλάδα αλλά και από τα προς την Αλβανία.
Ο Γράμμος το φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας, το υπέροχο αυτό βουνό με τους θρύλους τις παραδόσεις, το αντάρτικο και της πηγές του Αλιάκμονα είναι ένας απίθανος προορισμός, απαραίτητο συστατικό ο ιδρώτας και η κούραση να ανέβεις να θαυμάσεις και να μάθεις. Και δεν μαθαίνεις ούτε απολαμβάνεις φθάνοντας στον προορισμό σου. Η διαδρομή έχει τις αξίες συγκεντρωμένες.

Περισσότερες photo εδώ

Απο εξόρμηση του Συλλόγου Πεζοπορίας-Ορειβασίας Τρικάλων

Αναζήτηση