Η Αετομηλίτσα (το Ντένισκο με το παλιό) είναι βλαχοχώρι του νομού Ιωαννίνων σκαρφαλωμένο στις νότιες πλαγιές του Γράμμου. Είναι το βορειότερο χωριό του νομού στα Αλβανικά Σύνορα και με υψόμετρο πλατείας 1.500 μ. κατέχει την πρωτιά σ’ όλη την Ελλάδα. Παλιό κεφαλοχώρι το Ντένισκο είχε γνωρίσει άνθιση τον 18ο, τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οικονομικά αυτοδύναμο τότε είχε γύρω στα 40.000 αιγοπρόβατα, ενώ οι αγωγιάτες και οι έμποροι του χωριού έφταναν μέχρι τον Αυλώνα της Βορείου Ηπείρου ή τη Νιγρίτα των Σερρών και διακινούσαν προς τα εκεί τα προϊόντα τους και αντίστροφα. Μεγάλες όμως ήταν και οι δοκιμασίες που γνώρισε το Ντένισκο ακόμη και μετά την απελευθέρωση απ’ τους Τούρκους. Πρωταγωνίστησε κατά την εποχή του 1930 στην εξόντωση των κλεφτών που λυμαίνονταν την περιοχή. Υστερα χτυπήθηκε από τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, αλλά κυριολεκτικά διαλύθηκε με τον εμφύλιο πόλεμο.
Εδώ έγιναν σφοδρές μάχες αφού στο χωριό υπήρχε η Κυβέρνηση του βουνού και το αρχηγείο του δημοκρατικού στρατού, υπό τον Μάρκο Βαφειάδη.
Οχυρά (πυροβολεία) και οι θέσεις των εγκαταστάσεων (Νοσοκομεία, πεδία βολής, μονοπάτια κλπ.) διασώζονται ακόμη και σήμερα.
Διασκορπισμένοι σε όλα τα κράτη, κυρίως δε της Ανατολικής Ευρώπης βρέθηκαν μετά το 1950 οι Αετομηλιτσιώτες, απ’ όπου και άρχισαν να επιστρέφουν πολύ αργότερα. Και σαν να μην έφθαναν αυτά χτυπήθηκε και από το φαινόμενο της αστυφιλίας, όπως ήταν φυσικό με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει από ερήμωση μέχρι και τη δεκαετία του ‘70. Μόλις αριθμούσε τότε 70 σπίτια πρόχειρα αφού δεν έμεινε τίποτα απ’ τα παλιά αρχοντικά ενώ στα 50.000 στρέμματα λιβαδιών έχουν μείνει κάπου 8-10 χιλιάδες αιγοπρόβατα.
Οι Αετομηλιτσιώτες σήμερα είναι διασκορπισμένοι σε όλη την Ελλάδα. Ευτυχώς όμως με την ίδρυση συλλόγων, με την κυκλοφορία εφημερίδας, αλλά κυρίως χάρη στην αγάπη των Αετομηλιτσιωτών το κλίμα αντιστράφηκε και όχι μόνο δεν ερημώθηκε το χωριό, αλλά στο κατώφλι του 2000 η Αετομηλίτσα έχει πλέον κοντά στα διακόσια καινούργια σπίτια.
Η κτηνοτροφία βρίσκεται σε συνεχή άνοδο αριθμώντας σήμερα γύρω στα 17 χιλιάδες πρόβατα και άλλα ζώα. Ντόπια προϊόντα της Αετομηλίτσας είναι τα κάθε είδους τυριά με πρώτο το μανούρι (που όποιος το προλάβει θα είναι και ο πιο τυχερός), τα αγνά και νόστιμα κρέατα, τσάι βουνού, ξυλεία κλπ.
Οι Αετομηλιτσιώτες πλέον επιστρέφουν έστω και σαν παραθεριστές στον τόπο τους και κάθε καλοκαίρι είναι γεμάτο ζωή. Πάνω από διακόσια παιδιά, κάθε ηλικίας, δημιουργούν το πιο αισιόδοξο κλίμα για το μέλλον αυτού του τόπου.
http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos34/profil_gr.html