Η γενιά μου είναι η τελευταία που γνωρίζει και μιλάει τη βλάχικη γλώσσα. Στους τελευταίους αιώνες μεταδίδεται μόνο προφορικά, με αποτέλεσμα αυτή να οδηγείται σε αφανισμό και να καταπίνεται από τη λησμονιά.
Βιβλιοπαρουσιάσεις
Το παρόν Ελληνο-βλάχικο λεξικό περιέχει περί τις 5.000 λήμματα (= λέξεις προς ερμηνεία). Οι λέξεις με ελληνική ρίζα αποτελούν την πλειονότητα στη βλαχική γλώσσα, δείγμα αδιάψευστο της ελληνικότητας των Βλαχοφώνων.
Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα των αειμνήστων Στέργιου Ζ. Παπαγεωργίου και Βασίλη Βήκα, όπως και του Ζήση Μότσιου, φοιτητών του ιδρυτού της Ελληνικής Λαογραφίας Νικολάου Πολίτη (1852-1921), με θέμα τα έθιμα του γάμου στους Βλάχους. Τα τρία κείμενα αποτελούν πρωτογενείς λαογραφικές καταγραφές.
Ο τίτλος της ποιητικής συλλογής του Νίκου Φαρίνα «κόρλου μάρι», με τη ζωντανή αυτή απεικόνιση του τρανού χορού και τον λεπτομερή σχεδιασμό και συνάμα η καλαισθησία του εξωφύλλου, μας παραπέμπει νοερά στην εποχή που ο μεγάλος χορός, πραγματοποιούνταν στα Μεγάλα Λιβάδια «τι Σουμ Κέτρου», στη γιορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Ακόμη και στο Λεύκωμα που εξέδωσαν οι επίγονοι Μοναστηριώτες της Νέας Υόρκης, για τη χοροεσπερίδα της «Αλληλοβοηθητικής Αδελφότητος» τους, το Σάββατο της 24ης Νοεμβρίου 1945, ο τίτλος επαναλαμβάνει τη γνωστή διάκριση: «Τα Βιτώλια» αφενός, οι «Μοναστηριώται και Πέριξ» αφετέρου.
Οι πραματευτάδες -πλανόδιοι εμπορευόμενοι- από τη Μακεδονία και την Ήπειρο δημιούργησαν στους τρεις τελευταίους αιώνες τις μεγάλες ελληνικές κοινότητες και παροικίες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Στέριωσαν, σπούδασαν και πλούτισαν στα ξένα, ευεργετώντας με κάθε τρόπο την πατρίδα.
Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες το βιβλίο-λεύκωμα του Αλέξανδρου Τζιόλα με γενικό τίτλο : «Η ιστορία μπροστά στο φακό του Γιάννη και Μίλτου Μανάκια» και με υπότιτλο : ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΙΝΔΟΣ - ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ - ΓΡΕΒΕΝΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, διαστάσεων σελίδας 27x32 εκατ.